Zeynel Bey Türbesi "Hollanda" yöntemiyle taşınacak

Ilısu Barajı'nın tamamlanması halinde su altında kalacak Zeynel Bey Türbesi, Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na "Hollanda yöntemi" ismi verilen Taşıyıcı Treyler Sistemi ile taşınacak.

Ilısu Barajı ve HES Projesi Kültürel Varlıkları Koruma ve Kurtarma Çalışmaları kapsamında 650 yıllık Zeynel Bey Türbesi'nin, Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na taşınması çalışmaları yoğun şekilde sürdürülüyor.

Türbenin taşınması için ilk etapta Hollanda, İtalya ve Korres yöntemleri üzerinde duruldu. Diyarbakır Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca onaylanan projeye göre, bin 100 tonluk türbenin tek parça halinde Hollanda yöntemiyle yeni yerine taşınması kararlaştırıldı.

DSi 16. Bölge Müdürlüğü Hasankeyf Kültürel Varlıklar ve Yeniden Yerleşim Şube Müdürü Şehmus Erkan Dursun, AA muhabirine, 2015 yılında DSİ Genel Müdürlüğünce ihalesi yapılan Zeynel Bey Türbesinin taşınmasıyla ilgili projede revizyon yapıldığını söyledi.

Türbenin taşınacağı yeni alanda yer düzenleme ve bağlantı yolu çalışmalarının sürdüğünü ifade eden Dursun, "Türbe ve külliye alanının kazı çalışmaları başladı. Yol güzergahı ile bağlandıktan sonra türbenin taşıma işlemi gerçekleşmiş olacak." dedi.

Dursun, türbenin taşınma işleminin yıl sonuna tadar tamamlanacağını yetişmemesi halinde 2017 yılının başında gerçekleştirileceğini sözlerine ekledi.

- Yoldaki eğim yüzde 4'e indirilecek

Zeynel Bey Türbesi, Hollanda yöntemi olan Taşıyıcı Treyler Sistemi ile yeni yerine taşınacak. Bu yönteme göre, ilk olarak türbenin çevresinde kazı yapılarak yapının temeli ortaya çıkarılacak. Ardından tespit edilen 28 noktaya yerleştirilecek çelik profiller aracılığıyla plaktan yeni temel oluşturulacak. Kaldıraçlar yardımıyla kaldırılacak türbe, tekerlekli trey üzerine konulacak.

Trey sayesinde yaklaşık 2 kilometre uzaklıktaki Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na taşınacak türbe, daha sonra kazılan yeni yerine konulacak.

Taşıma esnasında yapının devrilmesini engellemek amacıyla yoldaki eğim yüzde 4'e kadar indirilecek.

- Zeynel Bey Türbesi

Zeynel Bey Türbesi, 1462-1482 yıllarında Hasankeyf'te hüküm süren Akkoyunlular'dan kalan tek eser olma özelliği taşıyor.

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın oğlu olan Zeynel Bey'in, Osmanlı İmparatorluğu'nun kazandığı 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı'nda hayatını kaybettiği biliniyor.

Türbe, dışarıdan silindirik, içeriden sekizgen miğfer başı şeklinde iki katlı bir yapıya sahip. Türbenin mimari önemi, Azerbaycan ve Türkistan yöresi mimari özelliklerini Anadolu'ya taşımış olmasından kaynaklanıyor. Göz alıcı renklere sahip gövde süslemesiyle dikkati çeken türbenin çini mozaiklerinin ise Anadolu'da bir benzerinin olmadığı belirtiliyor.

Hasankeyf'te 2004-2005 yıllarında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Zeynel Bey Külliyesi, 3 medrese, 1 imaret, 1 türbe, 1 han ve Dicle kenarına yapılmış bir hamamdan oluşuyor. Artuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı devirlerine ait yapılardan oluşan külliyenin medreselerinde geometrik ve bitkisel süslemeler ve çeşitli üsluplarda yazı örnekleri bulunuyor.