"UCM, Afrika'daki güvenilirliğini kaybediyor"

JOHANNESBURG (AA) – Afrika ülkelerinin, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’in tutuklanma kararını tanımaması, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) kıta üzerindeki güvenilirliğini kaybettiğinin bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

Johannesburg'da görev yapan akademisyen ve siyaset analisti Profesör Sipho Seepe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Afrika liderlerinin, UCM’nin sadece kendilerini hedef aldığını ancak şimdiye kadar savaş suçu işlemekle suçlanan bazı Batılı liderlerin Lahey'de mahkeme önüne çıkarılmadığına inandığını söyledi.

“Adalet herkes için adalet olmalı, seçici olmamalı" diyen Seepe, UCM'nin aynı yaklaşımı Batılı liderlerin mahkeme önüne çıkarılması için de kullanması gerektiğini belirtti.

Afrikalı liderlerin, devlet başkanlarının gözaltına alınması konusunda isteksiz olduklarını, bunun kendi ülkelerinde çatışmalara yol açacağını bildiklerini söyleyen Seepe, "Afrikalı liderler daha az çatışma görmek istiyorlar." diye konuştu.

- UCM’nin güvenilirliği tartışmalı

Pretoria'da görev yapan anayasa hukuku uzmanı Profesör Shadrack Gutto ise UCM’nin hala sıradan Afrika ülkeleri arasında güvenilir olduğuna inandığını söyledi.

“Afrikalılar savaş, soykırım ve çatışmalardan yorgun. Onların gözünden bakınca UCM’nin güvenilirliği olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu suçları işlemiş insanları yargılıyorlar.” ifadelerini kullanan Gutto, UCM’nin Ortadoğu’da savaş suçu işlemekle itham edilen liderleri de yargılaması gerektiğini belirtti.

Gutto, “Eğer UCM Afrikalı liderler arasında güvenilirliğini yeniden kazanmak istiyorsa eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve Ortadoğu’da yaşanan savaşlarda parmağı olan diğer Batılı liderleri de yargılamalı.” dedi.

Beşir’in devlet başkanlığı görevini yürüttüğü sürece tutuklanmasının zor olduğunu söyleyen Gutto, "Biri Beşir’i gözaltına almak istiyorsa onun başkanlık koltuğunu terk etmesini beklemek zorunda” diye konuştu.

Uganda'da 18 Şubat'ta yapılan devlet başkanı seçimlerini yeniden kazanan Museveni'nin 12 Mayıs'ta düzenlenen yemin törenine katılan Beşir, UCM ile ilgili olarak, "Bizi ilgilendirmiyor. Gereksiz bir kuruluş." ifadesini kullanmıştı.

Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UCM'nin internet sitesinde geçtiğimiz haftalarda yayınlanan açıklamaya göre, hakimler, el-Beşir'in Uganda ve Cibuti topraklarında bulunmasına rağmen gözaltına alınmamasının, mahkemenin işlevselliğine engel teşkil ettiğine hükmederek konuyu BMGK'ya taşımıştı.

Geçen yıl nisan ayında yapılan seçimle yeniden Sudan Devlet Başkanı seçilen el-Beşir, UCM tarafından savaş ve insanlığa karşı suçlar işlemekle itham ediliyor. Mahkeme, Darfur'da çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği çatışmalarda sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle Beşir hakkında 2009 ve 2010'da iki tutuklama kararı çıkartmıştı.