Sterfte in week 20 lager dan normaal

an week 11 tot en met week 19 was de sterfte hoger dan verwacht. In die weken overleden bijna 9 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten. Dat melden het CBS en het RIVM op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

De schatting is gebaseerd op het aantal overlijdensberichten dat het CBS tot en met woensdag 20 mei ontvangen heeft voor week 20. Het verwachte aantal overledenen is geschat op basis van het aantal overledenen in de voorafgaande weken, gecorrigeerd voor seizoensgebonden factoren. Er zouden in week 20 naar schatting 3 046 mensen overleden zijn als er geen corona-epidemie was geweest. 

In 2020 overleden er tot en met week 10 (tot en met 8 maart) gemiddeld 3 134 mensen per week. Daarna steeg de sterfte naar een maximum van 5 079 in week 14. 

Ondersterfte in week 20

Het is bekend dat na een periode van hogere sterfte vaak een periode van lagere sterfte—ook wel ondersterfte genoemd—volgt. Ook na de verhoogde sterfte tijdens de griepepidemie in 2018 was er een periode van ongeveer zes weken waarin de sterfte lager lag.

De ondersterfte in week 20 betekent echter niet dat er geen mensen meer overlijden aan corona. In die week zijn 159 overleden COVID-19-patiënten aan het RIVM gemeld (stand donderdag 21 mei 2020). Het uiteindelijke aantal kan zelfs nog hoger zijn omdat niet iedereen wordt getest op COVID-19.

 

Vooral sterfte onder 80-plussers en vrouwen lager dan verwacht

Het aantal overledenen daalt sinds week 14 in alle leeftijdsgroepen. In week 20 is de sterfte in alle leeftijdsgroepen lager dan wat normaal is voor de tijd van het jaar. Onder 80-plussers is de sterfte in week 20 zelfs nt lager dan gebruikelijk. 
Bij mannen daalt de sterfte sinds week 14 en bij vrouwen sinds week 15. In week 20 daalde de sterfte onder mannen niet verder, bij vrouwen wel. Bij mannen ligt de sterfte in die week 3 procent lager dan wat gebruikelijk is voor de tijd van het jaar en bij vrouwen 11 procent lager.

Hogere sterfte valt samen met corona-epidemie

De hogere sterfte valt samen met de corona-epidemie in Nederland. Op 27 februari 2020 werd de eerste positief geteste patiënt gemeld in Nederland en op 6 maart het eerste sterfgeval door het nieuwe coronavirus (COVID-19). Op 11 maart heeft de Wereldgezondheidsorganisatie de COVID-19-uitbraak tot pandemie verklaard. 

Informatiebronnen CBS en RIVM

Het CBS krijgt dagelijks berichten over sterfte binnen uit de bevolkingsregisters van gemeenten. Het CBS heeft dan nog geen informatie over de doodsoorzaak van de overledenen. Deze informatie ontvangt het CBS via een doodsoorzakenverklaring die is ingevuld door de arts die de overledene schouwt. De publicatie van de informatie uit de doodsoorzakenverklaringen wordt regulier in het derde kwartaal van 2020 verwacht, het CBS gaat zich inspannen om dit eerder te publiceren.
 
Het RIVM ontvangt dagelijks meldingen van overleden COVID-19-patiënten vanuit de GGD’s. 

Schatting gebaseerd op tot nu toe ontvangen berichten

Gewoonlijk zit er enige tijd tussen de feitelijke overlijdensdatum en het moment waarop deze informatie het CBS bereikt. De overlijdensberichten worden iedere week op donderdag verzameld. Meestal heeft het CBS op donderdag gegevens van iets meer dan 80 procent van alle sterfgevallen van de voorgaande week. Deze informatie geeft dus een indicatie van het te verwachten totale aantal overledenen in die week. 
 
In week 12 tot en met week 18 is op te maken dat de berichten momenteel sneller binnenkomen dan gewoonlijk (het aantal binnengekomen berichten na één week was gemiddeld 85 procent van het totaal, met uitzondering van weken met feestdagen). De schatting voor week 19 is gebaseerd op de aanname dat nu ook 85 procent is ontvangen. Dit is echter niet zeker, het werkelijk aantal overledenen in week 19 kan hoger of lager uitvallen.
CBS