Satılık kiliseler cami oluyor

Avrupa'da ilgisizlik nedeniyle kapılarına kilit vurulan kiliselerden bazıları Müslümanlar tarafından satın alınarak camiye dönüştürülüyor.

Belçika'nın başkenti Brüksel'in Schaerbeek mahallesindeki Gesu Kilisesi yıllardır kapalı. Sığınmacı yurdu haline gelen kilise, 2013 yılındaki operasyonla boşaltılırken, şimdilerde Azizlerin heykelleri ile süslü merdivenleri evsizlere yuva olmuş durumda. Yanındaki manastır ise artık 5 yıldızlı bir otel olarak hizmet verecek.

Gesu Kilisesi'nin kaderini, Avrupa'nın diğer ülkelerindeki birçok Hristiyan mabedi de paylaşıyor.

- Kiliseler birbiri ardına kapanıyor

Araştırmalara göre İngiltere'de her sene yaklaşık 20 kilisenin kapısına kilit vuruluyor. 2015 yılı ortasına kadar Danimarka'da neredeyse 200 kilisenin kapatıldığı kayıtlara geçerken, Almanya'da son 10 yılda 515 kilisede çan sesleri sustu.

Hollanda'da ise Katolik dini liderler, ülkede 10 yıl içinde yaklaşık bin 600 olan kiliselerinin 3'te 2'sinin, Protestanlar ise gelecek 4 yıl içinde yaklaşık 700 kilisenin kapanacağını öngörüyor.

- Kiliselerin cemaati azalıyor

Kiliselerin kapanmasının sebebi ilgisizlik. Amerikan Georgetown Üniversitesi'nin 2012 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, Avrupa'da kiliseye düzenli gidenlerin sayısı giderek düşerken ateistlerin sayısı artıyor.

Fransız Halk Görüşü Enstitüsününe göre ülkede düzenli kiliseye gidenlerin oranı, toplam nüfusun sadece yüzde 4,5'ini oluştururken, halkın yüze 71'i dini, hayatlarında etkin bir unsur olarak görmüyor.

Avrupa Sosyal Araştırma Merkezinin 2012 yılındaki raporuna göre ise diğer ülkelerde de durum çok farklı değil. Dini aidiyetin nispeten güçlü olduğu ülkelerden İrlanda'da yüzde 49 ile nüfusun yarıya yakını haftada en az bir kez kiliseye gittiğini söylüyor. Bu oran, İtalya'da yüzde 39, İspanya'da yüzde 25, İngiltere'de yüzde 21, Almanya'da yüzde 11 ve Danimarka'da yüzde 6'ya kadar iniyor.

- 2030 yılında Avrupa'da Müslümanların nüfusu 58 milyon olacak

Avrupalı Hristiyanların kiliselere gösterdiği ilgi azalırken kıtada Müslümanların sayısı artıyor. Pew Araştırma Merkezinin yaptığı çalışmaya göre, Avrupa'daki Müslümanların sayısı 2030 yılında toplam nüfusun yüzde 8'ine ulaşarak 58 milyon olacak.

Artan bu sayı, cami ihtiyacını da beraberinde getiriyor. Kapalı kiliselerin bakım masrafları nedeniyle satılığa çıkarılması karşısında Müslümanlar bunları satın alarak camiye dönüştürmeye başladı.

- En çok Almanya'da kiliseler camiye dönüştürüldü

Almanya'da camiye dönüşen kilise sayısı, Avrupa'nın en fazlası olmasına rağmen kesin bir rakam verilemiyor. Bunlar arasında Dortmund Johannes Kilisesi bulunuyor. 1966 yılında Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) tarafından kiralanan ve 10 yıl önce de satın alınan yapı, artık Dortmund Merkez Camisi olarak hizmet veriyor. Bin 700 metrekarelik alana sahip camide aynı anda bin 500 kişi ibadet edebiliyor.

Yine Dortmund'ta 2009 yılında Yeni Apostel Kilisesi de satın alınarak camiye çevrilen yapılardan. Bu kilise 2009 yılındaki tadilatın ardından artık Osmangazi Camisi.

Hamburg kentindeki Kapernaum Kilisesi ise, Kuveyt'in maddi desteğiyle 2012 yılında satın alınarak camiye dönüştürüldü.

Köln yakınlarındaki İslam Toplumu Milli Görüş'e ait olan Gummersbach Eğitim Merkezi de, kiliseye ait eski bir yapı. 2012 yılında satın alınan bina, tadilatı yapıldıktan sonra İslam Eğitim ve Kültür Merkezi haline getirildi.

IGMG Gummersbach Cemiyet Derneği Başkanı Mehmet Kuzu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, merkezde çocuklara Türkçe, tarih ve temel din dersleri, yetişkinlere de İslami ilimler dersleri verdiklerini belirterek, "İslami ilimler derslerinde Türkiye'deki 4 yıllık imam hatip müfredatı veriyoruz. Kendi hocalarımızı Allah'a şükür burada yetiştiriyoruz" dedi.

Almanya'da kiliselerde cemaatin azalması, bazı kiliselerde ise hiç olmamasından dolayı ve maddi külfet nedeniyle bu yapıların satıldığını söyleyen Kuzu, "Bunun sebebi ise Avrupa gençliği din, iman yönünden maalesef karamsarlık içinde bulunması, yani dinden uzak bir toplum, o yüzden kiliselere sahip çıkmıyorlar" diye konuştu.

IGMG Gummersbach Cemiyet Derneği Sosyal Hizmetler Başkanı Ahmet Turan Karagöz ise, "Bütün İslami faaliyetlerimizi burada yapabiliyoruz, çocukları okutabiliyoruz, hiçbir sıkıntımız yok. Binanın görüntüsünü de değiştirmedik, bizi rahatsız etmiyor" ifadesini kullandı.

- Hollanda'da 10'dan fazla cami kilise oldu

Hollanda'da kiliseden camiye dönüştürülen yapı sayısı 10'dan fazla. Bunların 6 tanesi Hollanda Diyanet Vakfı'na (HDV) bağlı olarak hizmet veriyor.

HDV'nin Amsterdam'daki Fatih, Groningen'deki Eyüp Sultan, Weert'teki Osman Gazi, Veghel'deki Selimiye, Leiden'deki Mimar Sinan ve Zutphen'deki Barbaros camileri farklı tarihlerde Müslüman toplumu tarafından satın alınarak kiliseden camiye dönüştürülen yapılar. Ülke genelinde bunun yanı sıra farklı Müslüman kesimlerine ait 5 kadar eski kilisenin daha camiye dönüştürüldüğü biliniyor.

Hollanda'da satın alınan kiliselerin dönüştürülmesiyle hizmet vermeye başlayan ilk camilerden biri, Amsterdam’daki Fatih Camisi. Amsterdam’da yıllardır hizmet veren caminin dernek başkan yardımcısı Fikret Önder, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1970'lere kadar kilise olarak hizmet veren yapının cemaatinin azalması sonucu zamanla boş kalmaya başladığını kaydetti.

Yapının kilise özelliği kaybetmesinin ardından bir süre önce müzik aletlerinin satıldığı bir mağaza ardından da halı deposu olarak kiralandığını kaydeden Önder, "Akabinde kiralık bir kilisede ibadetlerini yerine getiren Türk vatandaşlarımız belediyeden büyük bir yer talep ederler. Belediye de o zaman boşta olan burayı gösterir ve burasının satın alınabileceğini belirtir. 1979'da başlayan süreç 1981'in sonunda tamamlanır, camimiz tadilattan sonra 1982 yılında vatandaşların, turistlerin ve bütün dünya vatandaşlarının hizmetine açılır" bilgisini verdi.

- Fransa'da camiler yetmiyor, cemaat sokağa taşıyor

Fransa Piskoposlar Konferansının (CEF) verilerine göre, ülkede şimdiye kadar 4 kilise camiye çevrildi. Ülkenin kuzeyindeki Lille kentinde bulunan Dominiken Kilisesi 1973 yılında 20 yıllığına şehirdeki Müslüman toplumuna kiralandı. Paris Camisi’nin desteğiyle 1993 yıllında satın alınan bin 100 kişilik kapasiteye sahip bina, Furkan Camisi adını aldı.

Clermont-Ferrand kentinde ise 1977 yılında Saint-Joseph Kilisesi, cemaat yokluğu ve Müslümanların ibadet yeri arayışı sebebiyle camiye çevrildi. Tevhid Camisi adını alan bina, 2010 yılında yeni bir cami inşa edilinceye kadar mescit olarak kullanıldı.

Güneydeki Toulouse kenti yakınlarındaki Graulhet'de de 1981 yılında Saint Jean de la Rive Kilisesi, Nur-u Muhammedi Camisi adını aldı. Nantes'daki Saint-Christophe Lilisesi ise, 1984'te Müslümanlara verildikten sonra Furkan Camisi olarak kullanılıyor.

Yaklaşık 45 bin kilisenin bulunduğu Fransa'da, yalnızca 2 bin 500 cami ve mescit bulunuyor. Yeterli sayıda ve kapasitede cami olmaması yüzünden bazı yerlerde Müslümanlar özellikle cuma namazlarında sokaklara taşıyor. Bazı mescitlerde ise yer sıkıntısından dolayı Cuma namazları iki kez kılınıyor.

- İngiltere

Birleşik Krallık'taki Hristiyan toplumu ilgilendiren gelişmeleri takip eden "Christian Research" isimli gruptan elde edilen bilgilere göre, 1960'dan bu yana ülke genelinde 10 binden fazla kilise kapatıldı ve 4 binden fazlasının da 2020 yılına kadar kapatılması öngörülüyor.

Birçoğunun cemaatsizlik ve ilgisizlikten ötürü kapısına kilit vurulan Birleşik Krallık genelindeki kiliseler potansiyel tüm alıcılara açık olarak satışa çıkarılıyor.

Birleşik Krallık'taki yaklaşık 2 bin resmi kayıtlı caminin büyük bir kısmının eski kiliselerden dönüştürüldüğü biliniyor.