İthalattan bıktı, kendi hibrit tohum tesisini kurdu

Bilecik'in Söğüt ilçesinde, İsrail, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerden ithal ettiği tohumla sebze fidesi üretimi yapan bir firma, yüksek maliyet ve çeşit sıkıntısı yaşamaya başlayınca kendi hibrit tohum üretim tesisini kurdu.

Üretim tesisleri bünyesinde yaptığı yatırımlarla, doku kültürü, biyoteknoloji ve genetik laboratuvarını faaliyete geçiren ve ithalatını sınırlandıran firma, yerli üretim tohumları yüzde 100'e taşımayı hedefliyor.

Firma ortağı Serdar Dikmen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1994 yılında kurulan firmanın, fide üretiminde belirli bir noktaya geldiğini, her yıl on milyonlarca fide satışı yaptığını ancak tohumları yurt dışından ithal ettiğini söyledi.

Dikmen, maliyetlerin çok yüksek olduğunu, sürekli tohum ithalatı yapmak durumunda olduklarını ve bu durumun kendilerini rahatsız etmeye başladığını dile getirerek, şöyle konuştu:

"İthalat yaptığımız ülkeler arasında Belçika, Hollanda, İsrail gibi ülkeler vardı. Bunların maliyetleri altında ezilmeye başladık, her zaman da istediğimiz, çiftçimize hitap edecek çeşitleri bulamadık. Zaman içerisinde biz tohumculuk alanına yatırım yapmaya karar verdik. Öncelikle de rekabetçi olması adına klasik konvansiyonel yöntemleri ve biyoteknolojik yöntemleri kullanmaya karar vererek doku kültürü laboratuvarı arkasından da biyoteknoloji ve genetik laboratuvarımızı kurduk."

- "Global firmalarda da aynı yöntemler kullanılıyor"

Bu sayede, ulusal alanda ciddi ölçüde ithalatın önüne geçilmesini sağladıklarını vurgulayan Dikmen, "Yaptığımız çalışmalar, tamamen dünyayla rekabet edebilir. Çok büyük global bir firmada da aynı cihazlar, aynı yöntemler kullanılıyor. Bizim laboratuvarımız ve seralarımızda da aynı yöntemler kullanılıyor. Fakat çok fazla eksiğimiz var; personel, alet ve teçhizat eksiğimiz var. Bunları zaman içerisinde tamamlayarak üretimlerimizi daha da artıracağız ve ülkemize satıyoruz yurt dışına da satar hale geleceğiz." ifadelerini kullandı.

Dikmen, yıllarca fide sektöründen kazandıkları parayı sebze tohumu işine yatırdıklarını belirterek, şöyle devam etti:

"Biriktirdiğimiz sermaye ile hibrit sebze tohumlarını üretebilmek için adım attık ama rekabetçi bir yöntem kullanmamız gerekiyordu onu da bitki doku kültürü laboratuvarını kurarak oluşturduk. Buradan elde ettiğimiz başarılar, şu anda dünya çapındaki diğer firmalar tarafından da biliniyor. Hatta bazı firmalar özellikle bize bu konularda iş getiriyor. Bizim üretimimiz şu anda ulusal boyutta pazarlanıyor. Uluslararası boyutta da Kuzey Avrupa ve Orta Avrupa'da denemeler kurulmuş durumda."

- "Hedefimiz, yerli üretim tohumları yüzde 100'e çıkartmak"

Domates, biber, salatalık ve marula, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından tescil aldıklarını anlatan Dikmen, "Dışarıdan tohum alıyoruz ama oranımız oldukça düştü. Hedefimiz, ulusal tüketimde yerli üretim tohumları yüzde 100'e çıkartmak. Bunun üzerine de en azından yurt dışı piyasalardan yüzde 10'luk pay katmamız gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Hibrit tohum üretimine ilişkin bilgi veren Dikmen, şunları kaydetti:

"Önce tek bir hücre temeline dayanıyor bu. Tek bir hücreden tek bir bitki elde ediyoruz. Bunun gibi yüzlercesini elde ediyoruz daha sonra diğer laboratuvarımızda, genetik laboratuvarımızda genetik karakterizasyonu yapılıyor, benzerlikleri, akrabalık ve hastalık dayanıklıkları taranıyor daha sonrasında da seraya geldiğimizde seçilmiş bir melez programıyla melezler yapılıyor. Erkek ve dişi çiçek döllenerek tohum üretimi yapıyoruz. Bu işin Ar-Ge ve programlaması burada yapılıyor şu anda ama Türkiye'de melez tohumu üreten firmalar olmadığı için arzumuz onun da oluşturulması. Biz şu anda bu büyük hibrit tohum üretimlerini Çin'e gönderiyoruz, Çin'de melezlenerek bize geliyor. Bütün üretimlerimiz bakanlık sertifikalarına ve izinlerine tabidir. Son olarak genetik laboratuvarımız bitki çeşitlerinde, çeşit tespitine yetkilendirilmiştir. Bu konuda yetkili kuruluşuz."