Et fiyatları embriyo transferi ile düşecek

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya, hayvancılıkta "embriyo transferi" yönteminin yaygınlaşmasıyla et fiyatlarının düşebileceğini savundu. 

Sağırkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, embriyo transferinin, bugün dünyada hayvanların ıslah edilmesinde kullanılan ileri teknoloji yöntemi olduğunu söyledi.

Yöntemin birçok avantajı olduğunu vurgulayan Sağırkaya, sürüdeki genetik ilerlemeyi en hızlı yapabilecek yöntemin "embriyo transferi" olduğunu belirtti.

Türkiye'de bu yöntemin henüz rutine aktarılmadığını anlatan Sağırkaya, "Avrupa ülkelerine baktığımız zaman Almanya, Fransa ve Hollanda'da yılda 30 binin üzerinde embriyo transferi uygulanıyor. Bu sayede hayvancılıkta bizden daha iyi bir noktaya geldiler. Biz de verimi düşük hayvanlarımızı hızla iyileştirmek istiyorsak modern biyoteknolojik yöntemleri kullanacağız. Bunun başında da embriyo transferi geliyor" diye konuştu.  

Türkiye'de embriyo transferinin pahalı bir işlem olduğuna dair bir algı bulunduğunu aktaran Sağırkaya, bu algının, embriyo transferinin sonuçlarına bakıldığında anlamsız kaldığını dile getirdi.

Embriyo transferinin her hayvana uygulanamayacağını ifade eden Sağırkaya, şöyle devam etti:

"Seçilmiş hayvanlardan elde edeceğimiz embriyoları, verimi düşük olsa da üreme açısından sıkıntısı bulunmayan hayvanlara naklederek 'elit' hayvanların sayısını hızla artırmamız gerekiyor. Böyle bir uygulamadan sonra sizin elde edeceğiniz artı değerler, sizin maliyetlerinizi fazlasıyla karşılayacaktır. Örneğin süt ortalaması 7-8 ton olan bir hayvana 11-12 ton süt veren bir hayvanın embriyolarını naklettiğinizde, ortalamayı 1 ton arttırsanız bile sadece bin lira sütten tek bir laktasyonda elde edeceğiniz geliriniz olacaktır."

- "Bu yöntemin kullanılmasında yarar var"

Sağırkaya, embriyo transferinin, seçilen en verimli hayvanların embriyolarını alarak, verimsiz hayvanlara nakletmek olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bu yöntemle aynı anneden yılda 5-6 defa embriyo elde edebilirsiniz. Türkiye'de bir hayvan ortalama 3-5 doğum yapar. Bir anneden 4-5'ten fazla yavru alamazsınız. Ancak biz en son yaptığımız transferde bir anneden tek yıkamada 4 tane yavru elde ettik. O inek belki hayatı boyunca o 4 yavruyu maksimum verecekti ancak biz tek seferde aldık. Bir uygulamada daha 4-5 gebelik elde etsek, hayatı boyunca vereceği yavru sayısının 2-3 katını, 1 yıl gibi kısa bir zaman içerisinde elde etme şansınız var. O yüzden bu yöntemin kullanılmasında yarar var ve desteklenmesi gerekir." 

- "Bir şekilde fiyatlara yansıyacaktır"

Embriyo transferiyle çiftçinin maliyetinin düşeceğini, bunun da fiyatlara olumlu yansıması olacağını savunan Sağırkaya, sözlerine şöyle sürdürdü: 

"Elit hayvanlar sadece süt üretimi yüksek hayvanlar değildir. Bunlar çabuk gebe kalabilen, az hastalanan verimli hayvanlardır. Bu hayvanları hızla çoğalttığımızda çiftçinin masrafları da azalacaktır. Bunlar göz önüne alındığında hayvancılığımızdaki maliyetlerin azaltılması ile fiyatlara da yansıması olacaktır. Türkiye'de bir yılda doğan yavru sayısını yüzde 10 arttırabilsek, mutlaka arzı artacaktır. Bu da bir şekilde fiyatlara yansıyacaktır. Onun dışında elit hayvanlarımızı çoğalttığımızda ihracatın yolu açılacaktı." 

Genetiği iyi ineğin yalnızca embriyo transferiyle elde edilebileceğini ifade eden Sağırkaya, hiç kimsenin iyi ineğini satmayacağını ancak bu ineğin embriyolarını sattığını belirtti.

Sağırkaya, böylece yurtdışından getirilecek embriyoları kendi hayvanlarına transfer ederek oluşturulacak çekirdek sürülerle Türkiye'de bu işlere başlanmasında fayda olduğunu vurguladı.

Embriyo transferinin canlı hayvan ithalatına göre daha avantajlı olduğuna da değinen Sağırkaya, "Canlı hayvan ithalatı gerçekten sıkıntılı bir iştir. Hayvan özellikle uzun deniz seyahatleriyle geldiği zaman ağır stres yaşıyor. Bunun sonucunda bazı hayvanların kendilerinde ve yavrularında kayıplar söz konusu olabiliyor. Buna bağlı olarak verimlilikleri de düşebiliyor ancak sıvı azot içerisinde getirilen en iyi annenin embriyoları, hiçbir olumsuz etkenle karşılaşmıyor" değerlendirmesinde bulundu.