BES'te 5,7 milyar TL devlet katkısı ödendi

KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Lideri Sinem Cantürk, "2015 sonu itibariyle 5,7 milyar liralık devlet katkısı ödendi. 27 bin 745 katılımcı emekli olmayı tercih etti. Otomatik katılımla BES, 1 milyon yeni katılımcı sağladı" dedi.

KPMG Türkiye'nin Türkiye'de ve dünyada bireysel emeklilik sistemlerini araştırdığı raporu hakkında değerlendirmelerde bulunan Cantürk, 45 OECD ülkesi arasında Türkiye'de Bireysel Emeklilik Sisteminin (BES) sürekli artış gösterdiğine dikkati çekerek "2015 sonu itibariyle 5,7 milyar liralık devlet katkısı ödendi. 27 bin 745 katılımcı emekli olmayı tercih etti. Otomatik katılımla BES, 1 milyon yeni katılımcı sağladı" dedi.

Türkiye'de 2013'te başlayan devlet katkısı uygulaması ile emeklilik fonlarında katılımcı sayısı ve katkı payları tutarında belirgin artışlar gözlemlendiğini belirten Cantürk, 2015 yılında sözleşme sayısında yüzde 21, toplam fon tutarında yüzde 27 ve katkı payı tutarlarında ise yüzde 23 artış gerçekleştiğini açıkladı.

Cantürk, bu artışların yaş gruplarına, coğrafi bölgelere, sözleşme fon türlerine göre de değişim gösterdiğini vurgulayarak, "Artışlar otomatik katılımın başladığı 2017 ile birlikte daha da hızlandı. 10 Şubat 2017 verilerine göre 1 milyon üzerinde çalışan otomatik katılımda kalmayı tercih etti. Bu çalışanların fon tutarı 98 milyon 258 bin 767 lira oldu.”

BES ile bireylerin emeklilik dönemindeki refah düzeyinin yükselmekle kalmayıp oluşan uzun vadeli emeklilik fonlarıyla da ekonomiye ciddi kaynak sağlandığını ifade eden Cantürk, şunları kaydetti:

"BES devletin sosyal güvenlik sistemini tamamlar nitelikte. Bireysel emeklilik sisteminde mevcut katılımcılar adına yapılan katkı payı ödemesi 2014 yılı sonunda 31,2 milyar TL (devlet katkısı dahil) iken, yüzde 22,6'lık artışla 2015 yılı sonunda 38,3 milyar TL'ye ulaşmıştır. 2015 yılında toplam 15,1 milyar TL katkı payı ödenmiş olmasına rağmen, emeklilik ve diğer nedenlerle sistemden çıkışlar yaşandığından, mevcut katılımcılara ilişkin katkı payı artışı daha düşük gerçekleşmiştir. 2015 yılında gerçekleştirilen katkı payı tahsilatının yüzde 29,5'i cari yılda düzenlenen sözleşmelere, kalan kısmı ise önceki yıllarda yürürlüğe giren sözleşmelere aittir. Diğer yandan, sistemde mevcut katılımcılara ait fon tutarı bir önceki yıl sonuna göre yüzde 27 artmış ve 2015 yılı sonunda 48,0 milyar TL’ye ulaşmıştır."

- BES emeklilerinin sayısı artmaya başladı

Cantürk, Bireysel Emeklilik sisteminde 31 Aralık 2015 tarihine kadar 27 bin 745 katılımcının birikimlerini düzenli ödeme ya da toplu alarak emeklilik hakkını kullandığına dikkat çekerek, "Bu katılımcılar, 31 Aralık 2015 tarihi itibarı ile emeklilik hakkını kazanmış katılımcıların yaklaşık olarak yüzde 44'ünü oluşturuyor. Yüzde 56'lık bir kesim de emeklilik hakkını elde etmesine rağmen sistemde birikim yapmaya devam ediyor. İlk emekliler, birikimli hayat sigortalarından veya vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketinden aktarım yapan katılımcılardan oluştu. 2013 sonu itibarıyla dış sistemlerden aktarmadan sadece bireysel emeklilik sistemine katkı payı ödeyerek emeklilik hakkı kazanan katılımcılar emeklilik hakkını kullanmaya başladı. Katılımcılara yapılan ödeme tutarlarına bakıldığında, ortalama birikimin 78 bin TL civarında ve ortanca birikimin de 35 bin 500 TL civarında olduğu, emeklilerin yüzde 75’inin 20 bin 700 TL veya üzerinde emeklilik ödemesi aldığı görülmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Cantürk, 2015 sonu itibarı ile toplam 5 milyon 111 bin 549 katılımcının, 6 milyon 771 bin 357 adet sözleşmesine, 5 milyar 701 milyon 956 bin 613 TL devlet katkısı ödendiğini aktararak, 2015 yılı içinde ise 4 milyon 105 bin 844 katılımcının, 5 milyon 261 bin 861 adet sözleşmesine ödenen devlet katkısı tutarının 2 milyar 465 milyon 289 bin 985 TL olduğunu bildirdi.

Finans piyasalarındaki tüm emeklilik yatırım enstrümanları aracılığıyla yapılan varlık yatırımları tutarının 2015'te 35 OECD ülkesinde 36,9 trilyon, seçili 45 OECD dışı ülkede ise 1,3 trilyon dolarına ulaştığını belirten Cantürk, tüm dünyada bu varlıkların en büyük yatırımcıları sırasıyla emeklilik fonları, bankalar ve yatırım şirketleri, sigorta şirketleri ve kendi rezervleriyle yatırım yapan işverenler olduğunu aktardı.

Cantürk, emeklilik enstrümanları aracılığıyla en fazla yatırımın, ABD ve Kanada'da yapıldığını, sırasıyla yatırım yapılan ülkelerin Birleşik Krallık, Hollanda, İsviçre, Avustralya ve Japonya olduğunu belirterek, "Bireysel emeklilik yatırımlarının yurt içi ekonominin büyüklüğüne oranı da Şili, Danimarka ve Güney Afrika gibi diğer bazı ülkelerde yüksek seyretmiş (2015 yılında sırasıyla GSYİH'nin yüzde 70’i, yüzde 206’sı ve yüzde 97’si). Bununla birlikte, 2015 yılında yapılan bireysel emeklilik yatırımları, OECD üyesi ve OECD üyesi olmayan 50’den fazla ülkede GSYİH’nin yüzde 20’si civarında veya daha düşük." değerlendirmesinde bulundu.