BES'e ilişkin tasarının katkısı

Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzman Yardımcısı Aysun Göksu, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) getirilecek yeni düzenlemelerin, bireysellerin yanı sıra ekonomiye uzun dönemli kaynak artışına ve tasarruf eğiliminin artmasına da katkı sağlayacağını bildirdi.

Göksu, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısına ilişkin yaptığı açıklamada, BES'in, temellerinin 2000 yılında atılan ve emeklilik döneminde ek gelir sağlamak üzere oluşturulmuş bir sistem olduğunu anımsatarak, "Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, 2010 yılından bugüne sistemin katılımcı sayısı yüzde 180 artış göstererek yaklaşık 6 milyon 402 bin kişiye ulaşmış bulunuyor. 2003 yılı başından bugüne katılımcı fon tutarı 48 milyar 538 milyon lirayı aşarken, yatırıma yönelen tutar 40 milyar 102 milyon lira seviyesine ulaşmış bulunuyor" ifadelerini kullandı.

Bireysel emekliliğin teşvik edilmesine yönelik çalışmalar kapsamında 2013 yılından itibaren geçerli olmak üzere yüzde 25’lik devlet katkısının uygulamaya konulduğunu hatırlatan Göksu, şunları kaydetti:

"Devlet katkısı teşvikinin uygulandığı 2013 yılı başından bugüne katılımcı sayısında yüzde 104’lük bir artış gözlenirken, katılımcı fon büyüklüğü yüzde 110, yatırıma yönelen fon büyüklüğü ise yüzde 130 artış göstermiştir. Geçtiğimiz mayıs ayı sonunda Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, BES'e otomatik katılım uygulamasına dönük mevzuat çalışmalarında son aşamaya gelindiğini belirtmişti. Geçtiğimiz günlerde bireysel emeklilik uygulanmasını öngören tasarı Meclis’e sunuldu. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin açıklamasına göre yeni BES düzenlemesiyle yaklaşık 6,7 milyon çalışanın otomatik BES kapsamına alınmasını beklenirken 10 yıllık dönemde 90 milyar liralık tasarruf oluşturulması öngörülüyor. Düzenlemeye göre, 45 yaşını doldurmamış çalışanlar bireysel emeklilik planına dahil edilecek. Katkı payı ise, çalışan kazancının yüzde 3'ünü oluşturuyor. 1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla uygulamaya konulacak yeni sistemin tasarruf oranını yukarı çekmesi bekleniyor."

Göksu, Dünya Bankası verilerine göre son 28 yıllık dönemde Türkiye’de tasarruf oranının düşüş eğilimi göstererek yüzde 15 seviyesine gerilediğini aktararak, "Ekonomik sistem içerisinde önemli bir yere sahip olan BES’e getirilen yeni düzenlemelerin bireysellerin yanı sıra ekonomiye sağlanan uzun dönemli kaynak artışına ve tasarruf eğiliminin artmasına da katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Tüm bunların yanında BES’in gelişmesiyle birlikte yeni istihdam olanaklarının oluşması, büyümeye olumlu katkı ve sermaye piyasalarının derinleşmesi sistemin sağlayacağı diğer önemli faydalar olarak karşımıza çıkmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

Bireysel emeklilik sisteminin dünyadaki görünüme bakıldığında en iyi emeklilik sistemini simgeleyen Melbourne Mercer Küresel Emeklilik Endeksi’ne göre, Danimarka kamu emeklilik geliri, zorunlu mesleki emeklilikle dünyanın önde gelen emeklilik sağlayıcı ülkesi olarak ilk sırada yer alıyor. Hollanda ise endeks değeri ile sıralamada ikinci, Avustralya ise üçüncü sırada yer alıyor. ABD ve Kanada ise, gelire bağlı emeklilik sistemi, gönüllü mesleki emeklilik planları ve hane halkı tasarruflarına göre dördüncü sırada yer alıyor.