Antalya'dan 30 ülkeye domates ihracatı

AYŞE YILDIZ/HÜSEYİN KANBER - Türkiye'de örtü altı yaş sebze ve meyve üretiminde önemli yeri olan Antalya'nın Kumluca ilçesinde yetiştirilen domatesler, yaklaşık 30 ülkeye ihraç ediliyor.

İlçede bombus arılarıyla seralarda üretilen domatesin hasadına başlandı. Soğuk havalarda sabaha kadar nöbet tutulan, özenle üretilen domatesler, dalından koparılarak kasalara yerleştiriliyor.

Omuzlarda taşınan domates kasaları, kamyonlara yüklenerek hallere götürülüyor. Kadın ve erkek çiftçilerin domates hasadı, renkli görüntüler de oluşturuyor.

Kış döneminde özellikle ocak-şubat aylarında Türkiye'de tüketilen domatesin önemli bölümünün üretildiği Kumluca'dan, yaklaşık 30 ülkeye domates ihraç ediliyor.

- "Bebeğe bakar gibi yetiştiriyoruz"

Çiftçilerden Ayşe Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 40 yıldır domates ürettiklerini belirterek, domates üretmenin zahmetli bir iş olduğunu söyledi. Seralarda domatesi bebeğe bakar gibi özenle yetiştirdiklerini anlatan Çetinkaya, soğuk havalarda seralarda nöbet tuttuklarını, fideden sökümüne kadar her aşamada emek harcadıklarını vurguladı.

Toplamasının, kasaları taşımanın zor olduğunu dile getiren Çetinkaya, "Domatesleri bombus arılarıyla üretiyoruz, hormon yok, lezzeti, kokusu çok farklı. Hem meyve hem sebze olarak tüketiliyor." dedi.

Üretici Musa Çetinkaya da 10 dönümlük alanda normal ve kokteyl domates yetiştirdiklerini belirterek, domates fiyatının 5-25 Aralık tarihlerinde zirve yaptığını ancak ay sonunda fiyatların normale döneceğini söyledi.

Aralık sonunda fiyatların 1,5-2 liraya kadar düşeceğini ve bunun İstanbul pazarına da yansıyacağını dile getiren Çetinkaya, "Girdiler düşse fiyatlar çok daha düşük olur. Ailece domates üretiyoruz, üniversitede çocuklar okuyor. Çocuklardan fazla bunlara masraf ediyoruz." dedi.

- "Talepleri karşılamaya çalışıyoruz"

Farklı ülkelere yaş sebze ve meyve ihraç eden firmanın işletme müdürü, ziraat mühendisi Önder Çiftçi, yurt dışında domatese talebin yüksek olduğunu belirtti. Avrupa, Balkan ve Asya ülkelerine domates ihracatı yaptıklarını vurgulayan Çiftçi, "Noel tatili ve kutlamalar dolayısıyla Avrupa'dan domatese büyük bir talep var. Talepleri karşılamaya çalışıyoruz." diye konuştu.

İlk ürünleri Ukrayna, Belarus bölgesine gönderdiklerine işaret eden Çiftçi, "Domates Türkiye'nin bazı bölgelerinde yetişiyor ama ihracata uygun değil. Kumluca'da üretilen domatesler daha çok ihracata gidiyor. Hale giriş fiyatı 3 ila 4 lira arasında değişiyor." ifadesini kullandı.

- "Fidenin girdi maliyetleri düşürülmeli"

Kumluca Belediye Başkanı Hüsamettin Çetinkaya ise dünyada en çok üretilen tarım ürününün domates olduğunu, faydası nedeniyle de fazla talep gördüğünü söyledi. İlçede üretilen ürünün yüzde 50'sinin ihracata gittiğini hatırlatan Çetinkaya, kış aylarında doğal üretime yakın bir üretim yapıldığını anlattı.

Domates seradayken, hale girerken, pazara çıkarılırken sürekli numuneler alındığını, laboratuvar ortamında incelendiğini anlatan Çetinkaya, şunları kaydetti:

"İnsan sağlığı açısında negatif bir şey bulununca da büyük cezaları var. Kumluca'da 55 bin dönüm sera alanı var, yüzde 60'lık kısmında domates üretiliyor. Kış döneminde özellikle ocak-şubat aylarında Türkiye'de tüketilen domatesin yüzde 50'den fazlası Kumluca'da üretiliyor. Kumluca'dan Suudi Arabistan, Rusya, Ukrayna, Belarus, Moldova, Bulgaristan Macaristan, Almanya Hollanda başta olmak üzere en az 30 ülkeye domates ihraç ediliyor."

Çetinkaya, daha fazla üretim için fide girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini sözlerine ekledi.