ANALİZ - Kış Olimpiyatlarında başarının anahtarı; tesisleşme ve eğitim

ERSİN ŞİYHAN / MUTLU DEMİRTAŞTAN - Güney Kore'nin ev sahipliği yaptığı 23. Kış Olimpiyatları geride kalırken uzun süredir bu alana yatırım yapan ülkelerin, yatırımlarının karşılığını PyeongChang 2018'de madalyalarla almaya devam etmeleri Türkiye için kış sporları açısından önemli bir örnek teşkil ediyor.

Üst üste 10'uncu olmak üzere 17'nci defa Kış Olimpiyatları'nda boy gösteren Türkiye, bu organizasyondaki uzun geçmişine rağmen madalya hasretini bu sefer de dindiremedi.

Ülkemiz, az sayıda sporcuyla katıldığı olimpiyatlarda madalya kazanamasa da yaşanan ilklerle önemli tecrübeler edindi. Fatih Arda İpçioğlu, kayakla atlama disiplininde yarışan ilk Türk sporcu olarak tarihe geçti. Artistik buz pateninde ise Alisa Agafonova-Alper Uçar çifti, serbest programa katılarak Türkiye adına bir ilke imza attı.

Güney Kore'de madalya kazanan ülkelerin nüfusları, sporcu ve tesis sayıları karşılaştırıldığında Türkiye'nin edindiği önemli tecrübelere karşın kış sporları alanında daha katetmesi gereken çok mesafe olduğu dikkati çekiyor.

Bu konuyla ilgili olarak son yıllarda önemli çalışmalar yapan Türkiye Kayak Federasyonu da bu gerçekle, PyeongChang 2018'in Türkiye'nin kış sporları için önemli bir tecrübe olduğu görüşünde. Türkiye Kayak Federasyonu Başkan Vekili Fatih Kıyıcı, Türk gençlerinin çok yetenekli olduğunu vurgulayarak kış sporlarında önümüzdeki 8 yıllık sürede daha iyi yerlere gelebileceklerine inandığını belirtiyor.

Türk sporcularını kapasite anlamında "maden" olarak nitelendiren Kıyıcı, "2011'de yapılan atlama kuleleri son anda yetişti. Üniversite oyunlarında lise öğrencileriyle yarıştık. Kule yapıldı, yıkıldı. Zor şartlara rağmen bu sonuçları aldık. Bu şartlarda Avrupa Gençlik Olimpik Oyunları'nda 4. olduk ve madalyayı son anda kaçırdık. Kayakla atlamada olimpiyatlara gittik. Bu potansiyelimizin göstergesi. Sporcularımızın tecrübe eksiklerini giderdikten sonra daha üst sıralarda olabiliriz." diye konuştu.

Gazeteci Murat Ağca da kış sporları geleneği olmamasına rağmen Türkiye'nin olimpiyatlarda dikkate değer aşamalar kaydettiğini söylüyor.

Türkiye'de gerekli yatırımlar yapıldığında ve sporcu kaynağı doğru yönetildiğinde daha fazla ilerleme katedilebileceğini belirten Ağca, "Buz pateninde Alisa-Alper çifti bir adım öteye giderek serbest programa kaldı ve ülkemizi başarıyla temsil etti. Fatih Arda İpçioğlu'nun kayakla atlamada ülkemizi ilk kez temsil etmiş olması önemliydi. Fatih'in Türkiye'de yeni bir branş olan kayakla atlamada 7 sene gibi kısa sürede olimpiyatlarda mücadele etme aşamasına gelmesi dikkate değer bir nokta. Bardağın dolu tarafından bakmak gerek. Türkiye'nin kış sporları geleneği olmadığını düşünürsek olimpiyatlarda dikkate değer aşamalar kaydedildiğini görüyoruz." ifadelerini kullandı.

 

- Kış Olimpiyatları'nda başarı, yatırım yapmaktan geçiyor

 

Peki, Kış Olimpiyatları'nda başarılı sonuçlar alan ülkelerin sahip oldukları tesisler ve lisanslı sporcu sayıları ne durumda ve bu rakamlar bize neyi gösteriyor?

Şurası bir gerçek ki, Norveç, Almanya, Kanada, ABD, Hollanda, İsveç, Güney Kore, İsviçre, Fransa, Avusturya, Japonya, İtalya ve Rusya gibi ülkelerin sporcuları, kış sporları için yapılan önemli yatırımlar sayesinde olimpiyatlarda başarı yakaladı.

Örneğin oyunlarda birçok madalya kazanan kış sporlarının bazı önde gelen ülkelerindeki tesis ve sporcu sayıları şu şekilde:

Ülke
PyeongChang'daki sporcular
Madalya
Nüfus
Lisanslı sporcu
Tesis




Avusturya
104
14
8,823,054
1100
220


Hollanda
34
20
17,200,671
750
71


İsveç
116
14
10,120,242
2000
2000


İsviçre
167
15
8,401,120
9000
2492


Japonya
124
13
126,672,000
3278
525

Yaklaşık 81 milyon nüfusa sahip, 37 kayak merkezinin bulunduğu ve kış sporları tarihinde henüz madalyası bulunmayan Türkiye'de uluslararası müsabakalardaki katılımcı sayısı beklenen seviyede olmasa da ulusal yarışmalarda 3 bin 815 sporcu mücadele ediyor.

 

- "Bir sistem oluşturup gelecekte ışığı göreceğimizi düşünüyorum"

 

Kış sporları için binlerce sporcu ve yüzlerce tesise sahip söz konusu ülkeler, geride kalan oyunlarda olduğu gibi PyeongChang 2018'de de madalyalara ambargo koyarak genel sıralamada üst basamaklarda yer aldı.

Sporcu yetiştirmenin federasyonların değil, kulüplerin ve okulların birinci görevi olması gerektiğini vurgulayan Fatih Kıyıcı, "Norveç Kayak Federasyonu yetkilileriyle görüştüğümde bana sporcu yetiştirmeye değil, antrenör yetiştirmeye ve tesisleşmeye kaynak aktardıklarını söylediler. Bizde karmaşıklık var. Arayış içerisindeyiz. Bu arayışa çözüm bulmak için sistemleri araştırıp bakanlığımıza sunacağım. Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu bu konuyu çözmek için irade gösteriyor. Bir sistem oluşturup gelecekte ışığı göreceğimizi düşünüyorum. Kış sporlarında 8 yıllık sürede daha iyi yerlere gelebileceğimize inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin son 10 yılda düzenlediği uluslararası organizasyonlar ve yaptığı tesis yatırımlarıyla tüm kış sporları için sporcu yetiştiren bir ülke haline geldiğini vurgulayan Murat Ağca, "Kış sporları ülkesi olarak değerlendirilmesek de yapılan yatırımlarla iyi yolda olduğumuzu düşünüyorum. Buna karşın tecrübelerimiz, birikimimiz yeterli değil. Uluslararası alanda destek almak önemli. Yabancı antrenörleri Türkiye'ye getirmenin geride olduğumuz branşlara katkı sağlayacağını düşünüyorum." şeklinde konuştu.

 

- Hollanda'dan büyük başarı

 

Madalya sıralamasında üst basamaklarda yer alan ülkeler arasında en az sayıda sporcuyla oyunlara katılan Hollanda, buna karşın başarılı bir performans sergiledi.

Oyunlarda 34 sporcuyla boy gösteren Hollanda, tamamı sürat pateninde olmak üzere 20 madalya kazandı ve madalya tablosunda 5'incilikte yer aldı.

Yaklaşık 17 milyon nüfuslu Hollanda, kış sporlarında 71 tesise sahip ve Uluslararası Kayak Federasyonu (FIS) yarışmalarında 750 lisanslı sporcuyla mücadele ediyor.

Kış Olimpiyatları tarihinde 45 altın, 44 gümüş, 41 bronz olmak üzere 130 madalya toplayan Hollanda, tüm zamanların madalya tablosunda 9. sırada bulunuyor.

 

- İsveç'ten Güney Kore'de 14 madalya

 

Oyunlara 116 sporcuyla katılan İsveç, Alp disiplini, curling, kayaklı koşu ve biatlonda 14 madalya kazanarak PyeongChang 2018'in genel sıralamasında 6. oldu.

Kış sporlarındaki 2 bin tesisiyle sporcularına geniş olanaklar sağlayan İsveç'te 140 bine yakın sporcu bulunuyor. Nüfusu yaklaşık 10 milyon olan İsveç, FIS organizasyonlarında 2 bin sporcuyla madalya arıyor.

Oyunlar tarihinde 57 altın, 46 gümüş, 55 bronz olmak üzere 158 madalya elde eden İsveç, tüm zamanların sıralamasında 7. basamakta yer alıyor.

Olimpiyatlarda başarı elde eden Norveç, İsveç, Almanya gibi ülkelerin kış sporları geleneğinin derin olduğunu aktaran Murat Ağca, "Bunlar, kış sporlarının sahibi diyebileceğimiz ülkeler. Yüzyılı aşan sürede geçilen mesafenin kısa sürede katedilmesi Türkiye için pek mümkün değil. 'Neden Norveç, Almanya, İsveç değiliz?' demek için çok erken. Tesisleşme, antrenör ve sporcu açısından çok öndeler." yorumunda bulundu.

 

- İsviçre 8,5 milyon nüfusuyla zirveyi zorluyor

 

Coğrafi yapısı itibarıyla kış sporlarına uygun ülkelerden İsviçre, 167 sporcuyla yarıştığı PyeongChang 2018'de 15 madalya kazandı.

Güney Kore'de derecelerini Alp disiplini, kayaklı koşu, curling, snowboard ve serbest stil kayakta elde eden İsviçre, madalya tablosunun 8. sırasına yerleşti.

FIS müsabakalarında 9 bine yakın sporcuyla boy gösteren yaklaşık 8,5 milyon nüfuslu İsviçre, kış sporları için 2 bin 492 tesis barındırıyor.

İsviçre, oyunlarda tüm zamanların madalya tablosunda 55'i altın, 46'sı gümüş, 52'si bronz olmak üzere 153 madalyayla 8. sırada bulunuyor.

 

- Avusturya'nın Kış Olimpiyatları'ndaki madalya sayısı 232

 

Kış sporları denildiğinde akıllara gelen ülkelerden Avusturya, Avrupa'nın önemli kayak noktalarından biri olarak göze çarpıyor.

PyeongChang 2018'de 104 sporcuyla yarışan, Alp disiplini, biatlon, kayakla atlama, snowboard ve kuzey kombine branşlarında olmak üzere 14 madalya kazanan Avusturya, oyunların genel sıralamasında 10. basamağa yerleşti.

Yaklaşık 9 milyon nüfusuyla Avusturya'da kış sporları için 220 tesis ve FIS yarışmalarında mücadele eden bin 100 sporcu yer alıyor.

Avusturya, 64 altın, 81 gümüş, 87 bronz olmak üzere 232 madalyayla tüm zamanlar sıralamasında 6'ncılık koltuğuna oturdu.

 

- Japonya'dan 7 branşta madalya

 

PyeongChang 2018'e 124 sporcuyla katılan Japonya, 7 farklı branşta madalya kazanma başarısı gösterdi.

Curling, buz pateni, serbest stil kayak, kuzey kombine, kayakla atlama, snowboard ve sürat pateninde 13 madalya kazanan Japonya, PyeongChang 2018'deki genel sıralamada 11. oldu.

FIS müsabakalarında 3 bin 278 sporcusu, kış sporlarında ise 525 tesisi bulunan Japonya, 127 milyona yakın nüfusuyla göze çarpıyor.

Japonya, 14 altın, 22 gümüş, 22 bronz olmak üzere 58 madalyayla tüm zamanların Kış Olimpiyatları madalya tablosunda 16. sırada bulunuyor.

 

- "Türkiye büyüklüğünde bir ülkenin kış sporlarında bulunduğu konum yeterli değil"

 

Kış Olimpiyatları tarihinin en çok madalya kazanan ülkesi Norveç'in yüzyıllara dayanan bir kayak kültürüne sahip olduğunu aktaran Fatih Kıyıcı, "Kış sporlarında başarının, kültürün yanı sıra sistemle geldiğini gördük. Norveç'te bu sistem devlet politikası haline gelmiş durumda. Elit spor okulları var. Sporcular, eğitimlerini ve antrenmanlarını aksatmadan aynı anda yürütüyor. Tüm imkanlar sağlanıyor." şeklinde görüş belirtti.

Türkiye için başarı kriterinin madalya olarak algılanmaması gerektiğini belirten Murat Ağca, "Türkiye büyüklüğünde, kapasitesinde bir ülkenin kış sporlarında bulunduğu noktanın yeterli olduğunu söylemek zor. 20 milyonun üzerinde genç nüfus var. Bunu daha iyi kullanmamız gerek. Fatih Arda İpçioğlu ve Alisa-Alper çifti, imkan verildiğinde dünya çapında başarılar elde edebileceklerini gösterdi." değerlendirmesini yaptı.