AB-Ukrayna Zirvesi

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, vize serbestisi için 144 kriterin tamamını yerine getirdiklerini ancak Avrupa Birliği’nin(AB) halen vizeleri kaldırmadığını belirterek, Brüksel’i üzerine düşeni yapmaya çağırdı.

18. AB-Ukrayna Zirvesi Brüksel’deki AB Konseyi binasında gerçekleştirildi. Zirvede, vize serbestisi, ortaklık anlaşması, enerji ve Rusya konuları ele alındı.

Zirveye AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko katıldı.

Zirve sonunda düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko, "Ukrayna, vize serbestisi için üzerine düşen taahhütlerinin hepsini tamamladı. Bu bizim ev ödevimizdi. Ukrayna, tüm şartları yerine getirdi. Ukrayna’dan AB’nin başka bir talebi kalmadı. Biz, Avrupalı ortaklardan taahhütlerinin tamamını yerine getirmelerini istiyoruz” diye konuştu.

Vizelerin kaldırılmasıyla medeniyetler arasında bulunan bir bariyerin daha ortadan kalkacağını anımsatan Poroşenko, vize serbestisi için 144 kriteri yerine getirdiklerini anımsattı.

AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşmasının Hollanda'da yapılan referandum nedeniyle halen onaylanmadığını anımsatan Poroşenko, “Bunun daha da gecikmesi ne AB'ye ne de Ukrayna’ya bir fayda sağlar. Popülist girişimlerin bizi durdurmasına izin vermemeliyiz.” diye konuştu.

AB Konseyi Başkanı Tusk, vize serbestisi görüşmelerinin sadece Ukrayana ile ilgili olmadığını ifade ederek, "Ukrayna görevini mükemmel yerine getirdi. Şimdi AB üye ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu vize politikasını görüşecekler." ifadesini kullandı.

AB-Ukrayna ortaklık anlaşması ile ilgili hedefin net bir şekilde onay sürecini tamamlamak olduğunu söyleyen Tusk, "Bu anlaşma, sadece karşılıklı ekonomik fayda sağlamakla kalmıyor jeopolitik önem de taşıyor. Biz, Hollanda'nın onayı için bir çözüm arıyoruz. Umarım bir çözüm aralık ayındaki AB Konseyi toplantısında bulunur." değerlendirmesinde bulundu.

Ukrayna’daki Rusya karşıtı gösterilerin yıl dönümünü andıklarını belirten Tusk, "O tarihten beri Rusya’nın Kırım’ı ve Sivastopol’u yasa dışı olarak ilhak etmesi ve saldırgan tutumu nedeniyle Ukrayna zor bir süreçten geçmekte. Avrupa, Ukrayna’nın bağımsızlığı, egemenliği ve istikrarının korunması için gücü dahilindeki her şeyi yapmalı. Minsk sürecini desteklemeyi sürdürüyoruz" diye konuştu.

Tusk, Ukrayna'nın doğusundaki sorunların çözümleri için varılan Minsk anlamasının tam olarak uygulanmasına bağlı olarak Rusya'ya yaptırımlara devam edileceğini söyledi.

AB Komsiyonu Başkanı Juncker de son yıllarda Ukrayna ve AB arasında güvene dayalı ve ilerleyen bir ilişki kurulduğunu anımsatarak, "Ukrayna vize serbestisi için belirlenen tüm kriterleri yerine getirdi. Adil olan AB’nin şimdi vize serbestisini sağlaması. dedi.

Ukrayna'ya vize serbestisinin yıl bitmeden sağlanabileceğine inandığını söyleyen Juncker, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosunun pozisyonlarını belirlemesi gerektiğini söyledi.

-Fren mekanizması bekleniyor

Geçtiğimiz hafta, 28 AB üyesi ülkenin daimi temsilcileri (Coreper) Ukrayna vatandaşlarının AB’ye girişlerinde vize uygulamasının kaldırılmasına yönelik Avrupa Parlamentosu ile gerçekleştirilecek görüşmeler için müzakere pozisyonunu AB Konseyi adına kabul etti.

Bu durumda AB üyesi ülkeler, vize serbestisi anlaşmalarını askıya almayı sağlayacak fren sistemi mekanizmasının devreye alınmasıyla eş zamanlı olarak Ukrayna vatandaşlarına yönelik vizeleri kaldırmayı öngörüyor.

Vize dondurma mekanizmayla AB karar alarak bir ülkeye uygulanan vize serbestisine son verebilecek. Geri kabul anlaşmalarında iş birliğinin azalması, AB'ye bir ülke üzerinden başka ülke vatandaşlarının kaçak yollarla girişinin artması, üye devletlerin güvenliklerine yönelik risklerde artış olması, vize serbestisi sağlanan ülkenin vatandaşlarının yasa dışı olarak Schengen üyesi ülkelerde kalışlarında artış olması gibi durumlarda bu mekanizma hızla devreye sokulabilecek ve vize serbestisi durdurulacak.

-Ortaklık anlaşmasına Hollanda onay vermedi

AB’nin Ukrayna ile geçici olarak uygulamaya koyduğu Ukrayna-AB ortaklık anlaşması tarafların siyasi ve ekonomik olarak yakınlaşmasını ve serbest ticaret yapılmasını öngörüyor.

1 Ocak'ta yürürlüğe giren serbest ticaret anlaşması sonucunda Ukrayna’nın AB’ye ihracatı yüzde 5 artış gösterdi. Geçici olarak uygulanmaya başlanan anlaşmanın tüm onay aşamaları AB tarafından henüz tamamlanamadı.

Hollanda, AB'nin 2014'te Ukrayna ile imzaladığı Ortaklık Anlaşmasını nisan ayında referanduma götürdü. Tavsiye niteliğinde olan referandum sonucunda anlaşma onaylanamadı. Bu durumda AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşmasını Hollanda dışındaki tüm ülkeler onaylamış oldu. Bu anlaşmanın onaylanması için AB bir çözüm yolu arıyor. AB, bu konuyu 15-16 Aralık'ta Brüksel'de yapılacak Liderler Zirvesinde değerlendirecek ve bir çözüm önerisi ortaya koymaya çalışacak.

-Rusya’ya yaptırımlar

AB, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını tehdit ettiği gerekçesiyle yasa dışı ilhak edilmiş Kırım'dan ötürü Rusya'ya ekonomik ve siyasi yaptırımlar uyguluyor. AB'nin mal varlığı dondurma ve seyahat yasağından oluşan yaptırımları pek çok Rus ve ayrılıkçı yüksek düzey görevliyi kapsıyor.

Öte yandan, AB'nin, Rusya'ya karşı uyguladığı belirli sektörlere yönelik ekonomik yaptırımları da bulunuyor.

Ekonomik yaptırımlar uyarınca, AB üyesi 28 ülke Rusya'ya silah satamıyor. Yaptırımlarla Rusya'nın petrol ve gaz sektörlerinde kullanılan bazı teknolojileri AB ülkelerinden alması kısıtlanıyor, Rus kamu bankaları Avrupa'da finans sektöründen de dışlanıyor. Ayrıca AB, Rusya ile ikili zirveler düzenlemiyor.

Zirve programı kapsamında, AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ve Ukrayna Enerji Bakanı Ihor Nasalyk, enerji işbirliğini arttırmak amaçlı mutabakat anlaşması imzaladı.