2025'te Schijnzelfstandılık Yasası için Yumuşak Geçiş: Cezalar Kalkıyor, Denetimler Artıyor

Hollanda Maliye Bakanlığı, 2025 yılında şeffaf bir geçiş süreci sağlamak adına, şirketlerin schijnzelfstandigheid(sahte bağımsız çalışma) düzenlemelerini ihlal etmeleri durumunda ceza uygulamayacağını duyurdu. Ancak bu durum, denetimlerin tamamen ortadan kalkacağı anlamına gelmiyor. Vergi Dairesi, ihlalleri tespit etmesi halinde öncelikle bir uyarıda bulunacak ve ardından gerekli durumlarda gelir vergisi ve sosyal sigorta primlerine yönelik ek ödeme taleplerini devreye sokacak.

Bu karar, Maliye Bakan Yardımcısı Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) tarafından Hollanda Temsilciler Meclisi’ne sunuldu. Van Oostenbruggen, yasağın uygulamaya koyulmasına ilişkin sürecin, iş dünyası ve bağımsız çalışanlar (zzp’ers) üzerindeki olası olumsuz etkilerini hafifletmek amacıyla, "yumuşak bir iniş" stratejisi izleneceğini belirtti.

Schijnzelfstandılık Nedir ve Neden Önemli?

Schijnzelfstandılık, bağımsız çalışanların aslında yasal olarak bir iş sözleşmesi kapsamında çalışması gerektiği halde serbest meslek statüsüyle faaliyet göstermesi durumunu ifade eder. Hükümet bu uygulamanın;

• İşçilerin sömürülmesine yol açtığını,
• Sabit çalışanlarla bağımsız çalışanlar arasında haksız rekabet yarattığını,
• Sosyal güvenlik sisteminin finansmanında zayıflamaya neden olduğunu savunuyor.

Bu sorunların çözülmesi adına yasağı ihlal edenlere cezalar verilmesi planlanmış olsa da, özellikle sağlık ve eğitim gibi kritik sektörlerde bu uygulamanın personel sıkıntısı yaratma riski bulunuyor. Zira birçok bağımsız çalışan, kadrolu olarak çalışmayı tercih etmiyor.

Geçiş Sürecinde Neler Bekleniyor?

2025 yılı için belirlenen düzenlemeler şu şekilde işleyecek:

1. Cezalar Kalkıyor: Şirketler ve bağımsız çalışanlar, kurallara aykırı bir şekilde faaliyet göstermeleri durumunda bile 2025 boyunca para cezası almayacak.

2. Uyarı ve Ek Vergiler: Vergi Dairesi, ihlalleri tespit ettiğinde öncelikle uyarıda bulunacak. Ancak durum düzeltilmezse, geçmiş dönemlere ait vergi ve sosyal güvenlik primlerinin ödenmesi talep edilecek.

3. Şirketlere Uyum Süresi: Şirketlere ve bağımsız çalışanlara, iş yapma yöntemlerini yasal düzenlemelere uygun hale getirmeleri için zaman tanınacak.

2026’da Tam Uygulama Başlıyor

2026 yılı itibarıyla, schijnzelfstandılık yasağının tam anlamıyla uygulanması hedefleniyor. Bu tarihten itibaren Vergi Dairesi, hem ceza hem de ek ödeme yaptırımlarını uygulayacak. Bakan Yardımcısı Van Oostenbruggen, bu geçiş sürecinin şirketlerin iş yapma biçimlerini düzenlemesi için bir fırsat olduğunu vurguladı.

Sektörlerdeki Endişeler ve Politik Tepkiler

Özellikle personel sıkıntısının yaşandığı sektörlerde, bu düzenlemelerin iş gücü kaybına yol açabileceği endişesi hakim. Sağlık ve eğitim sektöründeki işverenler, schijnzelfstandılık düzenlemelerinin mevcut iş gücü üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Bu durum, politik arenada da yankı buldu. VVD Milletvekili Thierry Aartsen, geçiş sürecinin yumuşatılması gerektiğini savunurken, Temsilciler Meclisi'nde bu yönde geniş bir destek sağlandı.

Hükümetin aldığı bu karar, iş dünyasına uyum süreci tanıması açısından olumlu bir adım olarak değerlendirilirken, uzun vadede düzenlemelerin iş gücü piyasası üzerindeki etkileri yakından takip edilecek.

2025 Geçiş Yılıdır

Vergi Dairesi, işverenlere ve serbest çalışanlara (zzp’ers) uyum sağlamaları için fırsat vermek istiyor. Öncelikle uyarılar yapılacaktır. Sahte serbest çalışmayı önlemek için adımlar attığınızı kanıtladığınız sürece ceza almazsınız.

Sahte Serbest Çalışmayı Nasıl Önleyebilirsiniz?

İşverenler ve serbest çalışanlar, sahte serbest çalışmayı önlemekten birlikte sorumludur. Bunu nasıl kanıtlayabilirsiniz? Aşağıdaki kontrol listesindeki önemli yönergeleri kullanın.
Ya da Rijksoverheid sitesine bakabilirsiniz.

• Yıl içinde 3 veya daha fazla müşteriniz olmalı ve bunu sözleşme ile belgeleyiniz.
• İşinizi nasıl yapacağınızı ve çalışma saatlerinizi siz belirlersiniz, işvereniniz değil.
• İşvereninizle, görevin ne kadar süreceği veya haftada kaç saat çalışacağınız konusunda anlaşmış olursunuz.
• Kuruluş içerisindeki çalışanlar tarafından da yapılabilecek işleri yapmazsınız.
• Saatlik veya iş başına ödeme alırsınız. Saatlik ödeme alıyorsanız, sadece çalıştığınız saatler için ödeme alırsınız. Örneğin, seyahat saatleri için ödeme almazsınız, aksi kararlaştırılmadıkça.
• Yaptığınız iş için fatura düzenlersiniz.
• Aldığınız ödeme, sektörde çalışanlara normalde ödenen tutardan daha yüksektir.
• Girişimci riski taşırsınız. Bu, örneğin hasta olduğunuzda maaş alamayacağınız anlamına gelir.
• İşinize yatırım yaparsınız. Örneğin, kendi dizüstü bilgisayarınızı kullanırsınız veya alanınızdaki eğitimlere katılarak güncel kalırsınız.
• Kendinizi girişimci gibi davranırsınız. Örneğin, kendi web sitenizi yönetirsiniz veya bir ayda birden fazla müşteri için işler yaparsınız.
• İşvereninizle bir sonuç yükümlülüğü belirlemiş olursunuz. Bu, neyi ve ne zaman teslim edeceğinizin net olduğu anlamına gelir.
• Bağımsız olduğunuzu kanıtlayan düzgün bir muhasebe tutarsınız. Sorun yaşarsanız bir vergi danışmanından yardım isteyin.

Vergi Dairesi için serbest çalışan (zzp’er) olarak çalıştığınızın ve bir çalışan olmadığınızın açık olması gerekir. İşveren olarak, işe aldığınız serbest çalışanın gerçekten bağımsız olduğundan emin olmalısınız. Bu, Vergi Dairesi’nin denetimlerinde sorunları önler.

Wet DBA’nin Sahte Serbest Çalışmayla İlgisi Nedir?

Hükümet, yıllardır sahte serbest çalışmayı kontrol altına almaya çalışıyor. 2016 yılında Wet DBA (İş İlişkilerini Deregüle Etme Yasası) yürürlüğe girdi. Bu yasa, birinin çalışan mı yoksa serbest çalışan mı olduğunu belirlemeyi kolaylaştırmayı amaçlıyordu. Ancak yasa belirsiz olduğu için denetim yapılmadı.

©TURKİNFO.NL