Yurtdışında yaşayanların emeklilikle ilgili soruları

Son çıkan torba yasası ile birlikte emeklilikle yapılan değişiklikler birçok soruyu beraberinde getirdi. 3 çocuğa kadar çocuk başı 2 yıl erken emeklilik Yurtdışında yaşayanlar için geçerli mi? Kesin dönüş şart mı? Hem emekli olup hemde az da olsa başka gelirim olabilir mi? Gibi sorular bire bir en yetkili kişi tarafından cevaplandırıldı.



Daire Başkanımız Sayın Hasip ÇALIŞKAN’a yönelttiğiniz sorular aşağıda cevaplandırılmıştır.

1-Son torba yasasında çıkan 3 çocuğa kadar çocuk başı 2 yıl olan erken emeklilik imkanı yurtdışında yaşayanlar için geçerli mi?

Kanuna göre, Türkiye’de sigortalı olan kişilerin bu çalışmalarından sonra çocukları nerede doğarsa doğsun doğum borçlanması hakkı bulunmaktadır.

2- Yurtdışında yaşayanlar, artık mahkeme açmadan yurtdışında ilk işe başlama tarihlerini sigorta başlangıcı olarak saydırabilecek doğru mu?

10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun ile 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun bazı maddeleri değiştirilmiş ve bu Kanuna yeni hükümler eklenmiştir.

Söz konusu Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrasına “Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” cümlesi eklenmiştir.

Ülkemizin imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinden; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde “akit Taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer Taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunmaktadır.

 Kanunun ilgili maddesine eklenen hüküm gereğince sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan söz konusu 18 ülkedeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi, Türkiye’de hiç çalışma yoksa ya da Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise aylığa hak kazanıp kazanmadıklarının tespitinde yargı yoluna başvurulmadan Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmektedir.

3- Yurtdışı emeklilik için yaş cetveli veya tablosu (kadın ve erkekler için) gönderirmisiniz.?

 4/1-a ve 4/1-b statüsünde yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarını içeren tablo ektedir.

 4- Borçlanılacak gün için ödenecek günlük prim ne kadardır.?

 01/07/2014-31/12/2014 tarihleri arasında borçlanma talebinde bulunanlar için geçerli günlük kazancın alt sınırı 12.096.-TL, üst sınırı ise bunun 6,5 katı, yani 48.624.- TL dir.

 5- Taksitle ödeme imkanı var mı.? Buradaki taksitten maksat, henüz emeklilik yaşı gelmemiş olanlar için.?

3201 sayılı Kanuna göre tahakkuk ettirilen borç miktarı, borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Bu süre içerisinde ödeme yapmayanlar için yeniden başvuru şartı aranmaktadır.

 6- Ev kadınları için emeklilik yaşı ve koşulları nelerdir.?

 3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre ev kadını olarak geçen sürelerini borçlananları ilk işe giriş tarihi;

                   a) Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar,

               b) Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan başvuru sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir. Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da sigortalılık süresi başlangıcı, borcun en son ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar,

              geriye götürülerek belirlenmektedir.

             Ev kadını olarak geçen sürelerini borçlananların aylığa hak kazanma koşulları         3 üncü maddede yer alan tablo’da yer almaktadır.

 7- Maaş bağlanan kişiler aylık en fazla ne kadar başka yapacakları veya çalışacakları işten kazanabilirler.?

             3201 sayılı Kanuna göre borçlanılan sürelere istinaden aylık bağlanabilmesi için;

            a) Yurda kesin dönülmüş olması,

            b) Tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması,

            c) 5510 sayılı Kanunla mülga kanunların yürürlükteki hükümlerine veya sosyal güvenlik Kanunlarına göre aylığa hak kazanılmış olması,

           ç)Kuruma yazılı başvuruda bulunulması,

            şarttır.

Yurda kesin dönülmüş olması, aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini (kısa süreli çalışmalar dahil), ikamete dayalı bir  sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneği almamaları durumu anlamına gelmektedir. Yurtdışında

çalışmalarını sürdürdüğü veya ikamete dayalı sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneği almaya devam ettiği tespit edilenlere aylık bağlanmamaktadır.

Emekli olmak için aranan yaş şartının hesaplanması ve emeklilik yaş tablosunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.