Gencin kendi hayatına son vermesi, ölenin geride kalan yakınları için son derece acı verici bir olaydır. Birçok kişi, çocuk ve gençlerde intihar oluşmaz düşünüyor. Fakat ergenlik yılları diğer hayat dönemlerine oranla intiharın daha çok yaşandığı bir dönemdir.
Merkezi İstatistik Bürosu verilerine göre, Hollanda’da gençler arasındaki en yaygın ikinci ölüm sebebi ise intihar. 2014 Ruh Sağlığı Atlası raporunda dünya genelinde her yıl 900 bin kişi intihar ediyor ve gençler arasındaki en yaygın ikinci ölüm sebebi intihar. İntihar eden gençler arasında erkeklerin oranı kızlarınkinden fazla görülmektedir.
Gençler neden intihar ederler?
Ümitsiz duygulardan kaçmak için; diğer kişilerin davranışlarını ya da durumlarını değiştirmek istediği için; intihar çoğunlukla arkadaşlarınca dışlanma, damgalanma ve itibar kaybı ya da anne ve/veya babayı cezalandırma amacı taşımaktadır.
Dayanılmaz durumlardan kaçmak istediği için; aile baskısı, aile içi sorunlar ve huzursuzluklar, çoğunlukla gençlerin intihar etmelerine neden olmaktadır.
Dikkat çekmek istediği için; aileler intihardan bahseden genci ciddiye almalıdır. İntihara eğilimli her genç, en az bir kere bunu söylemiştir.
Ölen birine eşlik etmek istediği için; sevdiklerini kaybetmeye dayanamadığı bir zamanda da intihar girişiminde bulunabilir.
Cezadan kaçmak istediği için; ailede ağır baskı, fiziki/cinsel ihmal ve istismara maruz kalma, gençleri intihara sürüklemektedir.
Sorumluluklarından kaçmak istediği için; gençler başa çıkmadıkları problemlerini çözemediği ve yardım alabileceği, kişi ya da kişilere ulaşamadığı için kaçış yolu olarak ölümü tercih etmektedir. Sıkıntılarını ifade edebilecekleri, aktarabilecekleri alanlar bulamayan gençler kendi iç dünyalarında sıkışmakta ve yardım arayışına girmektedirler.
Duygularına karşılık alamadığı için; ergenlik duyguların en yoğun yaşandığı dönemdir ve genç kimlik arayışı içindedir. Henüz kimliğini bulamamış gençler, ailede bulamadığı sevgi ve ilgiyi karşı cinste ararlar. Duygularına karşılık alamadığı zamanlarda, sevgi yoksunluklarını, ölümü tercih ederek ifade etmişlerdir.
Peki, bir kişinin intihar girişiminde bulunacağını anlamanın yolları var mıdır?
İntihara eğilimli gençlerin uyarıcı bazı bellirtiler verirler. Çoğu konuşur ve ipucu verir. İntihar edeceğini söyleyen her genç intihar etmeyebilir ama her söylediğinde ciddiye alınmalı ve takip edilmelidir.
· Kendini öldürmekten ya da ölümden bahsediyorsa,
· Ölüm ya da intiharla ilgili şeyler okuyorsa, yazıyorsa,
· Değersiz ya da çaresiz hissettiğini söylüyorsa,
· Sürekli sıkıldığını söylüyorsa,
· Kişilik değişiklikleri ortaya çıktıysa,
· Arkadaşlarından ve aile üyelerinden uzaklaştıysa,
· Dikkatini odaklamakta zorluk çekiyorsa,
· İsyankar ve şiddet içeren davranışlar göstermeye başladıysa,
· Okul başarısı düştüyse, okulda problemler yaşıyorsa, arkadaşlarıyla çıkmak gibi alışkanlıklarında değişiklikler olduysa.
· Dış görünüşüne ilgi göstermiyorsa birey intihar riski altında olabilir.
Ayrıca intihar etmeyi düşünen gençlerin aslında sosyal medya hesaplarında önemli ipuçları veriyor. Çocuğunuzun sosyal medyada intihar düşüncesini ifade etmesi, vasiyetini açıklaması sanki uzak bir yolculuğa gidecekmiş gibi elveda mesajları yazması, olumsuz, karamsar duygularından bahsetmesi intihar öncesi dikkate alınması gereken önemli ipuçlardır. Bu tür mesajlar fark edildiği an müdahale edilmelidir.
İntihar edeceğini söyleyen biri nasıl vazgeçirilebilir?
Genç danışmanlığına katılan danışanlarım arasında intihar girişiminde bulunmuş gençlerle seanslar yapıyoruz. Bu genc danışanlarımın ortak duygusu nedir biliyormusunuz? 'Beni kimse anlamiyor' duygusu... İntihar düşüncesi olan gençlerle iletişime geçerken öncelikle ve özellikle yargılayıcı ve suçlayıcı ifadeler kaçınmak gerekir. Bu kişinin 'Beni kimse anlamıyor' duygusunu pekiştirerek daha fazla yanlızlaşmasına ve çaresizlik duygusunu derinden hissetmesine neden olur.
Çoğunlukla gençlerin problemlerini veya şikayetlerini dikkatlice dinlemeyiz. Onların problemlerini ya nasihatler vererek çözmeye, ya ilgisiz birkaç sözcük ile geçiştirmeye bazen de kızıp azarlayarak onları sindirerek halletmeye çalışırız.
Halbuki gencin gerçek ihtiyacı, onu sadece dikkatlice dinlemek ve konuşmaktır. Bu konuşma onları değerlendirme, yargılama ve benzeri tavırlar taşımadan yapılması, onunla yakın ve sıcak ilişki kurmaya yönelik olması şartıyla yapılmalı.
En doğru yöntem örneğin; "seni anlıyorum, fakat bunun daha doğru bir çözümü bulunabilir..... gibi ifadelerle bir profesyonel yardım almaya ikna edilmesidir. Psikiyatriste başvurarak ilaç tedavisi ile gencin intihar riskini azaltılmaya çalışırken, bir yandan da terapi ile altta neden ya da nedenlere yoğunlaşarak çalışılmalıdır.
Ayriyetten önleyici olarak danışmanlardan intihar eğilimi olan gence kaygı ve gerilimi ile baş edebilmesi için gevşeme tekniklerini ve kendine güvenini desteklemek için güvenli davranış tekniklerini öğretmek, kontrol becerisi, stres yönetimi gibi yaşam becelerinin geliştirilmesi için destek alabilir.
Intihar, ölümcül ama önlenebilen bir sorundur. Bu sorunu önleyebilmek dileğiyle.
Esma KÜÇÜK
FACEBOOK YORUMLAR