Türkiye herdenkt oprichter Atatürk op de 86e verjaardag van zijn overlijden

Mustafa Kemal Atatürk, oprichter van de Republiek Türkiye, overleed in 1938 op 57-jarige leeftijd
Seda Sevencan ISTANBUL

Atatürk werd in 1881 geboren in de stad Thessaloniki, destijds onderdeel van het Ottomaanse Rijk, als zoon van Ali Rıza Efendi en Zübeyde Hanım. Op jonge leeftijd verloor hij zijn vader.

In 1893 begon hij aan zijn militaire opleiding in Thessaloniki, waar hij ook Frans leerde. Later vervolgde hij zijn studie aan de Militaire School van Istanbul, waar hij in 1902 afstudeerde als luitenant. Zijn uitzonderlijke vaardigheden brachten hem snel door de rangen, en in 1905 bereikte hij de positie van kapitein.

Een belangrijk keerpunt in Atatürks carrière kwam in 1911, toen hij een succesvolle campagne leidde tegen de Italiaanse troepen in Tripoli. Hij onderscheidde zich verder tijdens de Balkanoorlogen in 1912, waar hij een cruciale rol speelde in het heroveren van Dimetoka en Edirne.

Succes in de Slag om de Dardanellen

In 1914, toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, diende Atatürk als militair attaché in Sofia, terwijl de geallieerden troepen op het Gallipolischiereiland inzetten, waarmee de Dardanellen-campagne (Çanakkale) begon. In een brief aan waarnemend opperbevelhebber Enver Pasha vroeg Atatürk om in het veld te mogen zijn, en hij onderbrak zijn taak in Sofia.

Atatürk en de Turkse soldaten schreven geschiedenis door hun ongelooflijke verzet. Atatürks bevel aan zijn soldaten tijdens de oorlog blijft in het hart van alle Turken weerklinken: "Ik beveel jullie niet aan te vechten, ik beveel jullie te sterven!"

Zijn successen gingen door in het noordwestelijke Edirne en het zuidoostelijke Diyarbakır in 1916, waar hij de titel van generaal-majoor verdiende. In 1918 leidde hij succesvol verzet tegen de Britse troepen in Damascus.

De weg naar onafhankelijkheid

In 1919, na de geallieerde bezetting van Istanbul, reisde Atatürk naar de noordelijke provincie Samsun als inspecteur van het 9e leger, wat zijn leven en uiteindelijk Türkiye volledig zou veranderen.

Nadat hij verklaarde dat de bevrijding van het land alleen mogelijk zou zijn door de wil van het volk, organiseerde hij twee congressen – in de steden Sivas en Erzurum – waar de onafhankelijkheidsstrijd en de toekomst van het land werden besproken.

Op 23 april 1920 werd de Grote Nationale Assemblee van Türkiye opgericht, met Atatürk als leider. Deze nieuwe assemblee stelde wetten vast die essentieel waren voor het verzet tegen de bezetting.

De strijd voor Turkse onafhankelijkheid begon op 19 mei 1919, toen de eerste schoten op de Griekse bezettingstroepen werden afgevuurd door Hasan Tahsin, een Turkse journalist die kort daarna werd gedood.

Het Turkse leger, onder leiding van Atatürk, behaalde ongelooflijke overwinningen tegen de bezettingstroepen – waaronder de Eerste en Tweede Slag bij Inönü, de Slag bij Sakarya en het Grote Offensief – tot 1923, toen het Verdrag van Lausanne op 24 juli werd ondertekend.

Deze ongelooflijke militaire prestaties leidden tot de onafhankelijkheid van Türkiye, en de Republiek Türkiye werd op 29 oktober 1923 opgericht.

Atatürk werd de eerste president van de republiek en bleef deze functie bekleden tot 10 november 1938, toen hij in Istanbul overleed op 57-jarige leeftijd aan levercirrose.

Als traditie bezoeken de Turkse mensen elk jaar op 10 november zijn mausoleum in Ankara om hun eer te bewijzen aan Atatürk.​​​​​​

©TURKİNFO.NL