Tezkerenin anlamı

 

Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde Suriye taraından atılan top mermisi ile beş yurttaşın yaşamını yitirmesinin ardından jet hızıyla geceyarısı meclise sevkedilen ve hükümete Suriye dahil "yabancı ülkelere asker gönderme" yetkisini veren tezkere TBMM Genel Kurulu’ndaki "gizli oturumda" CHP-BDP blokunun 129 ret oyuna karşılık, 320 oyla kabul edildi.

Tezkerenin oylamasına 57 AKP ve MHP milletvekili katılmadı.

Bu da aslında özel mazeretleri dışında gelmeyen milletvekillerinin partilerinin tezkeresini desteklemediği anlamına geliyor.

AKP içinden yaklaşık 40 milletvekilinin oylamaya katılmadığı hesabı yapılıyor.

Hükümetin aldığı yetkiyi "savaş yetkisi" olarak nitelendiren ana muhalefet partisi CHP ile BDP "hayır" cephesinde yer alırken, tavrını gizli oturum başlamadan önce "hükümete destek" olarak açıklayan MHP ve AKP´nin oylarıyla tezkere kabul edildi.

Mermiyi kim attı?

Muhalefet partisi CHP, Suriye´den atılan top mermisinin "kimler" tarafından atıldığı bile belli olmadan bir "savaş yetkisi" istenmesinin ülkeyi "bataklığa sürükleyeceği" gerekçesiyle tezkereye karşı çıkıyor.

MHP ise tezkereye evet gerekçesini "Suriye´de bir Kürt devleti kurulmasına karşı olmalarına" bağlıyor.

MHP´liler böyle bir girişim durumunda Türkiye´nin müdahale kozunu elinde bulundurmasını istiyor.

´Tek başına müdahale yok´

AKP kulislerinde tezkerenin hemen "savaş" anlamına gelmeyeceği ifade ediliyor.

Tezkere daha çok Türkiye’nin "kararlılık" vurgusunu ortaya koyması ve elinde her an her olasılığa karşı "tezkere" kozunu bulundurmak istemesi, Suriye´ye bir anlamda "gözdağı" vermesi olarak nitelendiriliyor.

Türkiye’nin "tek başına" ve uluslararası gücün desteğini almadan herhangi bir operasyona gitmeyeceğine de kuvvetli vurgu yapılıyor.

Hükümet çevrelerinde "uluslararası camia ile birlikte hareket önceliğimiz" görüşüne yer veriliyor.

Nitekim meclis kulisinde muhalefet milletvekillerinin "Savaşa mı gideceğiz" sorularıyla karşılaşan Bakan Davutoğlu´nun "Amaç caydırıcılık. Suriye´nin toprak bütünlüğüne biz de saygılıyız. Ancak elimizde bu caydırıcılık kozu bulunmalı" dediği belirtiliyor.

Kapsamı

Tartışılan bir başka konu ise tezkerenin içeriğine ilişkin.

Özellilkle muhalefet kanadı, gelecek Perşembe günü TBMM’de görüşülmesi beklenen Irak’a sınırötesi operasyon konusunda hükümete verilen yetkinin bir yıl süreyle uzatılmasını öngören tezkerede "Irak’ın kuzeyine" dönük bir yetki istendiğine dikkat çekiyor.

Oysa hükümetin Suriye için getirdiği tezkerede, sadece Suriye´ye dönük bir yetki yerine "yabancı ülkelere asker gönderilmesi" için izin istenmesi dikkat çekiyor.

Bu durumda Türkiye’nin gerekli gördüğü hallerde "zaman sınırı, zamanı ve miktarı" hükümet tarafından belirlenmek üzere asker gönderme yetkisi verildiğine dikkat çekiliyor.

Nitekim muhalefet sözcüleri de bu geniş yetkiyle "cihan savaşı" bile çıkabileceği değerlendirmesini yapıyorlar.
 

Ayşe Sayın

Parlamento muhabiri/BBC Turkce