Reyhanlı saldırıları: 7 soruda olup bitenler

Hatay´ın Suriye sınırındaki ilçesi Reyhanlı´dan gelen görüntüler kelimenin tam anlamıyla bir savaş alanında çekilmiş gibiydi. Harap olmuş binalar, arabalar, saldırıda hayatını kaybedenlerin cesetleri, bölgeden sağ kurtulanların feryatları, kaçışları; bir yakının kaybetmiş adamın hıçkırıkları... Saldırı bölgesinde elinde silahlarıyla nöbet tutan askerler ve öfkeli halkı yatıştırmaya çalışan polisler...

Peki Reyhanlı´da ne oldu, bu saldırıların sorumlusu kim ve hükümet ile muhalefet neler söyledi?

Reyhanlı´da ne oldu?

11 Mayıs Cumartesi günü öğle saatlerinde iki bomba yüklü araçtan biri belediye binasında, diğeri de postane binasının yakınlarında infilak etti. Büyük iki patlamanın ardından saldırıda ölenlerin sayısı saatler geçtikçe yükseldi.

Kaç kişi hayatını kaybetti?

İçişleri Bakanı Muammer Güler ilk açıklamasında "4 ölü 18 yaralı var" dedi.

Ancak Reyhanlı´daki patlamanın boyutları gün ilerledikçe daha iyi anlaşıldı. Akşam üzeri Başbakan Tayyip Erdoğan ölü sayısının "20´nin üzerinde" olduğunu söylerken, bu sayı akşam saatlerinde 40´ın üzerine çıktı.

"Hastalar dağınık olduğu için resmi ve gayriresmi rakamlara ulaşmakta güçlük çekiyoruz. Bizim de kanaatimiz ölü sayısının daha yüksek olma ihtimalinin olduğu yönünde."

Hatay Tabip Odası Başkanı Selim Matkap

Resmi açıklamalara göre patlama sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı 49. Ancak hem bölge halkında hem de Türkiye kamuoyunun bazı kesimlerinde bu sayının çok daha yüksek olduğuna yönelik bir inanç hakim. Patlamadan sonra bölgeye giden BBC Türkçe´den Mahmut Hamsici, Reyhanlı´da konuştuğu hemen hemen herkesin ölü sayısının çok daha yüksek olduğunu düşündüğünü söylüyor.

BBC Türkçe´ye açıklama yapan Hatay Tabip Odası Başkanı Selim Matkap da bu ihtimalin bulunduğunu belirtiyor. Matkap, hastaların hem kent içinde hem de kent dışında pek çok hastaneye gönderildiğini belirterek, "Hastalar dağınık olduğu için resmi ve gayriresmi rakamlara ulaşmakta güçlük çekiyoruz. Bizim de kanaatimiz ölü sayısının daha yüksek olma ihtimalinin olduğu yönünde," diyor.

Saldırıların arkasında kim olduğu düşünülüyor?

Saldırıları üstlenen olmadı ancak, saldırının düzenlendiği gün açıklama yapan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, ´olağan şüpheli´ olarak Suriye istihbaratını işaret etti.

Arınç, "Suriye El Muhaberatı olağan şüpheli noktasındaki düşüncemizdir. Suriye tarafından planlanıp icra edildiğini gösteriyor" dedi.

İçişleri Bakanı Muammer Güler de dün yaptığı açıklamada saldırıları düzenleyenlerin Suriye gizli servisi El Muhaberat´la bağlantılı olduğunu söyledi: "Olayın faillerinin tespitiyle ilgili çalışmalar büyük oranda tamamlanmıştır. Saldırıyı düzenleyen örgüt ve mensuplarının Suriye´deki rejim yanlısı El Muhaberat örgütüyle bağlantılı oldukları belirlenmiştir. Örgüt de bellidir, kişiler de büyük oranda bellidir. Plaka tespitleri vesaire yapılmıştır."

Saldırıyla ilgili olarak 9 Türkiye vatandaşının gözaltına alındığı belirtildi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise, Almanya´da yaptığı açıklamada "Bunlar üzerinden yaptığımız çalışmalarda rejimle doğrudan irtibatlı eski bir Marksist terör örgütüne ait olduğu ortaya çıktı,"dedi.

"Suriye böyle bir şey yapmadı ve asla yapmaz. Çünkü bizim değerlerimiz böyle bir şeye izin vermez"

Suriye Enformasyon Bakanı Ümran el Zuhbi

Davutoğlu´nun işaret ettiği örgüt ise Türkiye´deki önde gelen sosyalist liderlerden Mahir Çayan´ın ölümünden sonra Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) içinden çıkan ´Acilciler´ örgütüydü.

Saldırının failleri olarak işaret edilenler ne diyor?

Hükümet yetkililerinin Reyhanlı´daki bombalı saldırının failleri olarak işaret ettiği Suriye ve Mihraç Ural ise iddiaları reddetti.

Suriye Enformasyon Bakanı Ümran el Zuhbi, düzenlediği basın toplantısında "Suriye böyle bir şey yapmadı ve asla yapmaz. Çünkü bizim değerlerimiz böyle bir şeye izin vermez" dedi.

´Acilciler´ adlı örgütün lideri olarak tanınan ve bugünlerde Suriye´deki ´Mukaveme Suriye´ hareketinin başında olduğu söylenen Mihraç Ural ise iddiaları reddetti ve Suriye muhalefetini işaret etti.

Hürriyet´in internet sitesindeki habere göre, Ural, "Reyhanlı´yı katleden el, Şam´ı da Halep´i de katleden elin kendisidir," dedi.

Muhalefet partileri ne dedi?

Ana muhalefet partisi CHP´nin Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin, saldırıların hükümetin yürüttüğü politikaların bir sonucu olduğunu söyledi.

Tekin, "Hani bir deyim vardır ya ´perşembenin gelişi çarşambadan belli´ diye. Bu bölgede sorunu görmemezlikten gelme, adeta bu sorunu dinamitleme gibi bir anlayış içinde iktidar," diyerek bu saldırının beklenmedik bir sonuç olmadığını savundu.

BDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ise, hükümetin Suriye politikalarını eleştirdiklerini ancak birlik olunması gerektiğini söyledi: "Suriye´de iç savaş başladığından beri hükümettin tavrı ve politikasının doğru olmadığını belirtiyoruz. Türkiye´de bu tür saldırılara karşı birlik olma zamanıdır. Bu dönemde özellikle sivil yurttaşlarımızı hedef alan saldırılar karşısında hükümeti sorumlu tutmak ve eleştirmek yerine birlik içerisinde hareket etmek zorundayız. Çünkü bu saldırılar, Türkiye´nin her bölgesini, herkesi ve her kesimi hedefleyebilir. Burada Alevi-Sünni ve Kürt-Türk çatışması gerilimi yaratmak istenebilir."

"ABD patlamaları kınamaktadır ve müttefikimiz Türkiye´nin yanındayız. Bu korkunç haber, özellikle Türkiye ile ortaklık içinde ne kadar yakın çalıştığımız düşünülürse hepimize verilmiş bir mesajdır."

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise, "Bir tarafta eli silahlı ve kanlı PKK militanları sınırlarımızda at koştururken, diğer yanda Suriye menşeili provokasyon ve saldırılar gittikçe artış göstermektedir." dedi.

Yayın yasağı ne diyor, ne anlama geliyor?

Reyhanlı Cumhuriyet Başsavcılığı´nın talebinin yerel mahkeme tarafından uygun görülmesiyle Reyhanlı´daki olayla ilgili yayın yasağı getirildi.

Başsavcılık talebinde, "olay yerinin ayrıntılı görüntüleri, olayda ölen ve yaralananlara ilişkin görüntüler ve bilgiler de olay soruşturmasına ilişkin ve soruşturma kapsamındaki bilgi ve görüntüler olup bunların görsel ve yazılı medyada yayınlanması da soruşturmanın gizliliğine zarar verecek ve soruşturmanın geleceğini tehlikeye düşürecek hususlardan olduğu" belirtildi.

CHP Denizli milletvekili İlhan Cihaner ise mahkemenin kararına itiraz etti. Twitter hesabından "sansür kararına itiraz ettiğini" belirten Cihaner itiraz dilekçesini de sosyal medya üzerinden paylaştı. Cihaner, dilekçesinde, "yayın yasağı" kararının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Anayasa ve Ceza Muhakemeleri Kanunu´na aykırı olduğunu belirtiyor.

Özellikle Reyhanlı halkı ise yayın yasağından önce de basına tepkiliydi. Onlarca kişinin hayatını kaybettiği patlamanın akşamında eğlence programlarının yayınlanmaya devam etmesine yönelik öfke büyüktü.

Dünya ne dedi?

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen: Bugün Hatay´ın ilçesinde gerçekleşen, birçok can kaybı ve yaralanmaya neden olan ölümcül saldırıları kınıyorum. Bu aşağılık eylemler sivillerin yaşamlarının nasıl hiçe sayıldığını gösteriyor.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry: ABD patlamaları kınamaktadır ve müttefikimiz Türkiye´nin yanındayız. Bu korkunç haber, özellikle Türkiye ile ortaklık içinde ne kadar yakın çalıştığımız düşünülürse hepimize verilmiş bir mesajdır.

Rusya, Duma Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Aleksey Puşkov: Türkiye´de terör saldırısında yine Suriye suçlandı. Her zaman olduğu gibi her şeyden sorumlu. Birisi barış konferansını bozmak istiyor ve askeri seçeneğe itmek istiyor.

Kaynak: BBC