Petrol için teşvik

Türkiye´de petrol açısından büyük potansiyele sahip olduğu inanılan deniz alanları, düşük üretim yapılan sahalar ve ikincil üretim tekniklerde yeni yatırımları cazip kılabilmek için teşvike ihtiyaç olduğu bildirildi.

Petrol ve doğal gaz arama ve üretimi ile doğal gaz ithalat, toptan satış alanlarında faaliyet gösteren 36 enerji şirketinin sektörel temsilciliğini yürüten PETFORM tarafından ´´PETFORM üyesi arama-üretim şirketlerinin sorunları ve çözüm önerileri´´ başlıklı bir rapor hazırlandı.
Raporda, son yıllarda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve enerji yatırımları açısından yol gösterici niteliğe sahip Strateji belgelerinde arama üretim sektörüne yönelik yol planlarının daha geniş kapsamlı ele alınması gerektiği vurgulanırken, bu kapsamda ilgili tüm resmi kurumlar ile sektör temsilcilerinin eş güdümünde oluşturulacak ´´Petrol Arama Stratejisi Komisyonu´´nda uzun vadeli yol planı oluşturulmasının önemine dikkat çekildi.
Uzun vadeli planlar çerçevesinde yurt içinde ve dışında stratejik petrol yatırımları yapan Türk şirketlerine siyasi ve ekonomik destek sağlanması gerektiği belirtilen raporda, resmi yurt dışı gezilerine de güvenilir Türk arama üretim şirketlerinin katılımının sağlanması önerildi.
Türkiye´de arama-üretim sektörüne yönelik teknoloji ve AR-GE faaliyetlerinin yetersizliğinden dolayı Türk şirketlerinin yurt dışından teknoloji, ekipman ve hizmet transferine mecbur kaldığına ve bu durumun yatırım maliyetlerini yükselttiğine dikkat çekilen raporda, bu kapsamda kamu-özel-üniversite eşgüdümünde bir ´´yerli petrol sanayisini destekleme komisyonu´´nun kurulması gerektiği belirtildi.
Bu  komisyona bağlı yerli petrol sanayi destekleme fonu kanalıyla AR-GE projelerinin desteklenmesi ve üretilecek yerli ekipmanların yurt dışına ihracının teşvik edilmesinin önemine işaret edilen raporda, sektörün ihtiyaç duyduğu daha etkin bir yönetim ve denetim mekanizması için de Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün idari ve mali açıdan güçlendirilmesi gerekliliği vurgulandı.
Raporda ayrıca yerli ham petrol satışında TÜPRAŞ ile yaşanan sorunların çözümünde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü´nün (PİGM) de etkin bir taraf haline gelmesi gerektiği ifade edildi.

3 ALANDA YENİ YATIRIMLAR İÇİN TEŞVİKE İHTİYAÇ VAR
Türkiye´nin büyük potansiyele sahip olduğu düşünülen ´´deniz alanları, düşük üretim yapılan sahalar ve ikincil üretim teknikler´´ olmak üzere 3 alanda yeni yatırımları cazip kılabilmek için teşvike ihtiyaç duyulduğu vurgulanan şöyle denildi:
´´TBMM gündeminde bekleyen Petrol kanunun 19´uncu maddesinde yer alan kademeli devlet hissesi modeli ve teşvik mekanizmalarının korunması lazım.
55 yıl öncesi bilgi, teknoloji ve yatırım şartlarını dikkate alan mevcut Petrol Kanununu günümüz şartlarına uygun yatırım ortamını sağlamakta yetersiz kalması, güncelliğini yitirmiş bir hukuki altyapı ve yüksek teknolojik risk nedeniyle ülkemizin uluslararası alanda muadili ülkelere karşı geçmişte sahip olduğu rekabet gücünü her geçen gün yitirdiği görülmektedir.
5574 sayılı Türk Petrol Kanununun revize edilerek yürürlüğe girmesi sayesinde güvenli ve cazip yatırım ortamının oluşturulması gerekiyor.´´

SONDAJ EKİPMANLARI JEOTERMAL YATIRIMLAR İÇİN DE KULLANILMALI
Mevcut  petrol kanunu kapsamında ithal edilen sondaj ekipmanlarının jeotermal faaliyetlerde kullanılmasının kanunen mümkün olmaması nedeniyle Türk şirketlerinin jeotermal yatırım ve hizmet anlaşmalarının sınırlı kaldığı, dolayısıyla jeotermal potansiyelinin etkin bir şekilde değerlendirilmediğine işaret edilen raporda, kanun kapsamında ithal edilen ekipmanların jeotermal yatırımların da kullanabilmesine imkan tanınması tavsiye edildi.

SAHALAR ETKİN BİR TANITIMLA İHALEYE AÇILMALI
Yurt içinde ve dışında stratejik öneme haiz petrol yatırımları yapan Türk şirketlerinin proje finansmanında çeşitli zorluklar yaşandığına dikkat çekilen raporda, kamu-özel banka eş güdümünde kurulacak ´´Stratejik Petrol Yatırımlarını Destekleme Komisyonu´´ kanalıyla sektöre özgü finansman modellerinin geliştirilmesi gerektiği kaydedildi.
Raporda, kaynağı akaryakıt satışlarından ayrıca cüzi bir payla sağlanabilecek ´´Strateji Petrol Yatırımlarını Destekleme Fonu´´kanalıyla Türk şirketlerinin yurt dışında yürütecekleri stratejik yatırımların desteklenmesinin önemine işaret edildi.
Öte yandan PİGM arşivlerinin çeşitli imkansızlıklardan dolayı hali hazırda TPAO´da bulunmasının sektörde faaliyet gösteren özel şirketler aleyhine fiili bir durum oluşturduğu belirtilen raporda, ´´yerli ve yabancı şirketleri ülkemizdeki bakir sahalarda yatırıma teşvik edecek bilgi paketlerinin hazırlanması ve bu sahaların ulusal ve uluslararası platformlarda etkin bir şekilde tanıtımının yapılarak ihaleye açılması lazım´´ denildi.
Türkiye´nin petrol potansiyeline ilişkin olarak kamuoyunda ´´yerleşik ön yargı ve komplo teorilerinin´´ sektörün hukuki mevzuatının iyileştirilmesi yönündeki çabalar ve yatırımlar önünde psikolojik engel oluşturduğu ifade edilen raporda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı koordinasyonununda PİGM, TPAO ve PETFORM işbirliği ile oluşturulacak petrol bilgi platformu kanalıyla medya mensupları odaklı geniş çaplı bir iletişim kampanyası ile kamuoyunun sağlıklı bilgilendirilmesi gerektiği kaydedildi.

GÜNEYDOĞUDAKİ PETROL TESİSLERİNE DEVLET GÜVENLİĞİ
Raporda arama üretim yatırımlarının yoğunlaştığı Güneydoğu Anadolu bölgesinin bazı yörelerinde hala sürmekte olan terör eylemleri, il yerel aşiretlerle sorunlardan kaynaklanan güvenlik endişeleri nedeniyle tüm şirketlerin yüksek maliyetli özel güvenlik teşkilatları kurmak zorunda kaldığına dikkat çekilirken, ´´hassas güvenlik bölgelerinde´´ stratejik öneme haiz petrol tesislerinin devlet koruması altına alınması gerektiği ifade edildi.