Ortak AB patenti hedefi

AB´de patent sahibi olmak çok pahalı. ABD´de 2 bin euroya patent almak mümkünken, AB´de bu 32 bin euroyu bulabiliyor. AB, bu durumu düzeltmek ve ortak bir AB patenti oluşturmak için harekete geçti.

Avrupa Birliği, patent tartışmalarına son vermek için hafta başında konuyu bakanlar düzeyinde ele alacak. Avrupa’daki patent başvurularına bakıldığında, yeni fikirlerin üretildiği ülkeler arasında Almanya hemen öne çıkıyor. Avrupa’daki patent başvurularının yüzde 40’ı Alman işletmelerine ait. Yenilikçilik alanında Fransa, Hollanda ve İngiltere, Almanya’nın arkasından geliyor. Ancak ürünlerinin ya da fikirlerinin ulusal özlük haklarına sahip olsalar da Avrupa düzeyinde telif haklarının korunması için başvurunda bulunmayan Alman şirketlerinin sayısı oldukça yüksek. Alman Sanayi Birliği Başkan Yardımcısı ve İşadamı Arend Oetker bunun nedenini anlayabildiğini belirtiyor.

Oetker, “Patent almak çok pahalı. Bu kadar masraflı olunca da patent başvurusu yapılsın yapılmasın mı dile iyice düşünmek gerekiyor. Bu da özellikle Almanya’da sayıları çok ve hayli yaygın olan orta ölçekli şirketler geçerli. Avrupalı şirketlerin rekabet gücünün kalıcılığını sağlayan ve aynı zamanda uygun fiyata telif hakkına sahip olunabilecek bir sisteme ihtiyacımız var" diyor.

Yüzde 80´i çeviri masrafı

Tüm Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olan bir telif hakkı isteniyorsa, bunun için Brüksel’deki Avrupa Patent Dairesi’ne başvurmak ve yaklaşık 32 bin euro harcamak gerekiyor. Bu ödemenin büyük bir kısmı, yani yaklaşık yüzde 80´i, çeviri masraflarına gidiyor. Zira patent belgesindeki tüm hukuki açıklamalar Avrupa Birliği’ndeki tüm resmi dillere tercüme ediliyor ve belge tüm Birlik ülkelerinde ayrı ayrı onaydan geçiyor.

İşte tam bu noktada, ortak bir Avrupa Birliği telif hakkının gerekliliği ortaya çıkıyor. Brüksel, hem her ülkede ayrı ayrı onaylanmasına gerek kalmayacak hem de daha az dile tercüme edilerek biraz daha ucuza mal olabilecek bir yöntem üzerinde çalışıyor. Bunun için sunulan öneri, telif hakkı almak için gerekli belgelerin sadece üç dile, İngilizce, Fransızca ve Almanca’ya çevrilmesi.

AB genelinde uzlaşı arayışı

Avrupa Birliği Komisyonu’nun bu önerisi, Birlik içinde büyük destek bulsa da dilsel ayrımcılık yapıldığı iddiasında bulunan İtalya ve İspanya’dan itiraz var. Roma ve Madrid bu nedenle şikayetlerini Avrupa Adalet Divanı’na taşıdı. Avrupa Patent Dairesi Başkanı Benoit Battistelli ise sorunun halledileceğine ve kısa sürede çözüm bulunacağına inanıyor: “Sadece son bir yıla geri dönüp baktığımızda, dil gibi hassas bir meselede görüş birliği sağlanıp sağlanamayacağına ilişkin çok az kişi tahminde bulunabilir. 27 Birlik ülkesinden 25’inin destek verdiği bir düzenleme konusunda da çok az kişi tahminde bulunabilecektir. Ama ben karara artık çok yakın olduğumuzu düşünüyorum. Elbette son metre her zaman en zorudur. Ancak Avrupa’da bu konuda bir karar almak zorundayız, çünkü dünyanın geri kalanı boş vurmuyor ve bizi bekliyorlar…”

Aslında Amerika Birleşik Devletleri´nde de telif haklarının reformdan geçirilmesi planlanıyor. Son yılların büyüyen ekonomileri Çin ve Brezilya’da da yeniden yapılandırma çalışmalarına bir süredir başlandı. Avrupa Birliği’nin diğerlerinden farkı ise çok sayıda ülkenin söz konusu olması ve tek ortak bir telif hakkının amaçlanması. Ama unun için de anlaşmazlık durumlarında ortak bir yargı yolunun olması gerekiyor. Avrupa Adalet Divanı ise ulusal patent dairelerinin üzerinde Avrupa çapında bir “patent mahkemesi“ oluşturulması fikrini geçen mart ayında reddetmişti. Dolayısıyla eğer ortak bir Avrupa patenti olursa, hukuki sorunların nasıl çözüleceği şimdilik bilinmiyor.