Önemli yasal düzenlemeler

IOT yeni düzenlemelere karşı çalışmalarını sürdürüyor

Hükümet, bazıları bu yılbaşında yürürlüğe giren bazıları da gelecek yıllarda yürürlüğe girecek yabancıları doğrudan ilgilendiren çok sayıda yasal düzenlemelere gidiyor. Bu düzenlemelerin kaynağının çoğu, sağ koalisyon hükümetinin protokolünde yer alıyor. Daha önceki sayılarımızda değindiğimiz gibi 2012’yılına girerken planlanan ve öne çıkan kimi önemli değişiklikleri ve genel görünüme kısaca tekrar değiniyoruz.

Azınlıklar Müzakere Yasası / Intrekkingswet WOM
Azınlıklar Müzakere Yasası WOM, ilgili taraflarca çok tartışılmadan hükümetçe hazırlandı ve şu anda Meclis’in gündeminde. Meclis’te geniş şekilde tartışılacak. Bu düzenlemeyle yani danışma kurullarının varlığını ortadan kaldıran yasaya gerekçe olarak sorunlara genel politikalar içinde çözüm aranması gerektiğini gösteriyor ve etnik grupların temsilcileri yerine mevcut sorunların çözümüne kimin ne kadar katkı sağlayacağı anlayışını yürürlüğe koymak istiyor. Görünen o ki, Meclis çoğunluğu bu yasadan yana. Yasaya karşı IOT’nin de içinde olduğu lobi çalışmaları sürüyor. Bu çalışmalarda öne çıkarılacak iki temel nokta var. Birincisi azınlıklar danışma organları kalktıktan sonra, bunların yerini dolduracak, aynı işlevi yerine getirebilecek “iyi bir alternatif” oluşturulması. Bu oluşturulmadan bu yasa çıkarılmamalı. İkincisi, oluşturulacak bu alternatif kurum ya da kuruluşlar devlet desteği de olmadan ayakta durabilecek, kendi olanak ve iradeleriyle aynı işlevi yapabilecek güçte olabilmeliler. Burada taktik bir sorun olarak, bir tarafta iyi bir alternatif olarak Sosyal Sözleşme (Sociaal Cantract) istenirken, diğer taraftan da tarafların birbirlerini engellememelerinin yolunun bulunması gerekiyor.

Göç Yasası’nın yeniden düzenlenmesi / Heroverweging Remigratiewet
Millet Meclisi’nde (Tweede Kamer) sol görüşlü partiler de dahil, bu değişikliğe ilişkin, yasanın değiştirilmemesi yönünde parlamenterleri etkileyebilmek çok zor gözüküyor. Büyük bir olasılıkla yasa değişikliği aynen kabul edilecek ve maaş dışındaki temel yardımlar kaldırılacak. Danıştay, değişikliğe ilişkin hükümete görüş bildirirken, yasanın temel amacının gözden ırak tutulmasını istemişti. Bu önemli bir nokta.
En önemli değişiklik, yaş alt sınırı 45’den 55’e çıkarılıyor, en az 8 yıldır Hollanda’da kalma ve bir yıldır da işsiz olma koşulu getiriliyor.
IOT’nin de aralarında danışma organlarının üst kurulu LOM, değişikliğe ilişkin ilk tepkisini parlamentoya gönderdi. Gerekli olduğu takdirde Bakan Donner tepki verirse, tekrar danışma organları da görüş ve isteklerini açıklayacak.

Uyum Yasası / Wijziging Wet Inburgering
Bu yasada yapılacak değişiklik, Türkleri çok fazla etkilemeyecek. Çünkü AB ile imzalanan anlaşmaların doğurduğu Ortaklık Hukuku’ndan kaynaklanan haklarından dolayı, değişiklik tasarısı Türklerin pozisyonuna fazla atıfta bulunmuyor. Fakat bir tarafta Türk toplumu açısından bir kesim için büyük bir uyum bütünleşme, iş yaşamına katılma ihtiyacı ortadayken, diğer taraftan da bu ihtiyacın giderilmesi için zorlayıcı önlem bulunmuyor. IOT, Parlamentoya gönderdiği mektupta, Türklerin bu konumuna da işaret etti ve uyum ve meslek eğitimi açısından maddi desteğin sürmesini istedi.

Yaşlılık aylığında vergi düzenlemesi ve tatil süresi
Yaşlılık aylığı (AOW) alan ancak koşulları gereği bunu tam olarak alamadığı için ek ödenek (AIO ödeneği) almak zorunda kalan yabancılara sağlanan vergi kolaylığı kaldırılıyor. Aşamalı olarak yeni vergi düzenlemesi yürürlüğe konuluyor. Yeni vergi düzenlemesi maaşlarda artışa değil, azalmaya yol açıyor. AIO ödeneği azalacak. Kısacası vergi düzenlemesiyle alınacak paranın toplamında artış değil azalma olacak. Daha önce var olan vergi kolaylıkları kaldırılacak. Böylece yaşlılık maaşı alanlar gelir kaybına uğrayacak.
65 yaşın üzerinde ek ödeneklerle AOW maaşı almak zorunda kalan yaklaşık beş binin üzerindeki Türk vatandaşı AOW maaşı yanında sociale dienst gibi kurumlardan ek ödenek aldıkları için yurtdışında kalma süresi 26 haftadan eskiden olduğu gibi yine en fazla 13 haftaya indiriliyor.

AOW maaşını olumsuz etkileyecek üç değişiklik
Yaşlılık AOW maaşının alınmasına hak kazanabilmek açısından, işsiz yaşlıların yaşam beklentilerini de dikkate alarak hükümet, bu maaşa hak kazanabilmeyi 65 yaştan önce ya da daha sonraki tarihlere çekebilmek ve miktarlarda oynama yapabilmek için sosyal güvenlik ve iş yasalarında üç ayrı değişiklik önerisiyle Meclis’e geldi. (Wet verhoging pensioenleeftijd, extra verhoging AOW en flexibilisering ingangsdatum AOW).
Bu üç yasa önerisi Hollanda’da bulunma süresi açısından tam yaşlılık maaşını hak edemediği için AIO çerçevesinde ödenek alan yaşlıların durumu açısından gerçekten güçlükler getiriyor. Önerinin, AIO ek ödeneğiyle birlikte yaşlılık maaşı alanların durumunu çok fazla dikkate alınmadan hazırlandığı gözüküyor. Uzmanlar, 40 bin dolayında AIO ödeneğiyle birlikte yaşlılık maaşı alan yaşlı yabancıların durumunu zora sokacağını belirtiyorlar. Çünkü doğrudan AIO ek ödeneğiyle birlikte yaşlılık parası alanların maaşlarında yıllık binlerle ifade edilebilen rakamlarda azalma ortaya çıkabilecek. Bu nedenle bazı hukukçular konuyu yargıya taşımayı kararlaştırdı. Bu uzmanlar, Peter Rodrigues, Nazmi Türkkol, Paul Minderhoud, Mehmet Sevim, Lotje de Roy van Zuydewijn ve Hatice Cağlayankaya. Uzmanlara göre, yargıdan sonuç almak mümkün. Konunun Eşit Muamele Komisyonu’na da (Commissie Gelijke Behandeling CGB) götürülmesi başka bir altenatif olarak planlanıyor.

Yaşanılan ülke ilkesi / Wet woonlandbeginsel in de sociale zekerheid
Sosyal güvenlik sisteminde oturulan, yani yaşanılan ülkenin esas alınmasını öngören yasa değişikliği tasarısı Millet Meclisi’nden büyük destek buldu. Hemen hemen bütün partiler öneriye destek veriyor. Bu yasayla Türkiye’de çocuk parası, ek yaşlılık ödeneği, dulluk maaşı gibi ödenek alanların ödeneklerinde yüzde 40 indirim yapılacak. Yasa önerisinin aynen hükümetin istediği şekilde yürürlüğe girmesi bekleniyor. Kimi hukukçular bu yurtdışında yaşayan yabancılara ödenek kısıtlamasında Türklerin Ortaklık Hukuku kapsamında muaf tutulmalarını savunuyor. Bu nedenle kapsama giren ve mağdur olanların önce, hukuki yol uzun olsa da yargıya gitmeleri gerektiği belirtiliyor.

Çocuk parası
Yine sosyal güvenlikle ilgili yasalarda yapılması istenen bazı değişiklerle de çocuk parası gibi yurtdışına ödeneklerini tamamen durdurulması da sözkonusu. Çocuk parasının Türkiye’ye tamamen kaldırılmasını öngören değişiklik de yasama organının gündemine girmiş bulunuyor. Ancak bu düzenlemenin de Türkiye ile imzalanan sosyal güvenlik anlaşmalarına aykırı olduğu savunuluyor.

Vatandaşlık hakkı
Hükümet, gündemine aldığı bir başka yasa değişikliği önerisiyle de Hollanda vatandaşlık hakkını alabilme koşullarını ağırlaştırıyor. Yasanın taslak şekli LOM’un 11 Mayıs’taki toplantısında ele alındı ve hükümetin, Hollanda vatandaşlığını edinebilmeyi önemli ölçüde doğrudan zorlaştırdığı görüşüne varıldı. Bu yasa değişikliğinin çıkış noktası olarak Hollanadı olmayan Hollanda vatandaşlarının sayısının hızla yükselmesi gösterildi. Koalisyon protokolünde de yer aldığı için bu yasa değişikliğinin de yürürlüğe konulmasına muhtemel gözüyle bakılıyor. Ancak tasarının parlamentodaki görüşmeler sırasında hükümetin getirdiğine göre biraz yumuşatılabileceği, Hollandalı olmak isteyen yabancıların sayısının sınırlandırılmasına önemli bir set çekilmeyeceği de varsayılıyor. Çünkü CDA ve VVD’nin bazı önde gelen politikacıları bu yönde görüş açıkladılar.

 
Kaynak: IOT