Nibud: 'Mbo'ers lopen geld mis'

Dit geldt vooral voor studenten op niveau 1 en 2 en in mindere mate voor mbo’ers op niveau 3 en 4. ‘Dat maakt de niveau 1 en 2-studenten financieel kwetsbaar. Als je geen zorgtoeslag aanvraagt, ontbreekt er zomaar €1.000 per jaar op je rekening,’ zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart.

Onwetendheid over aangifte en toeslag

Alleen studenten die de beroepsopleidende leerweg volgen (bol) komen in aanmerking voor studiefinanciering. Bbl-studenten (die de beroepsbegeleidende leerweg volgen) zijn tijdens hun opleiding aan het werk en ontvangen geen studiefinanciering. Voor bol-studenten op niveau 1 en 2 is de studiefinanciering altijd een gift, maar twee derde van de bol-mbo’ers die niveau 1 en 2 volgen, weet dit niet. Een deel van de studenten voor wie de gift is bedoeld, ontvangt hem niet. 38 procent van de bol-studenten zonder aanvullende beurs heeft niet uitgezocht of ze deze konden aanvragen. Bijna de helft van hen weet niet dat die mogelijkheid er is. Het studentenreisproduct moeten bol-studenten zelf stopzetten als ze klaar zijn met hun opleiding. Slechts de helft van hen weet dat. Zetten ze hem niet zelf stop en reizen ze ermee, dan krijgen ze daarvoor een boete.
 

Onwetendheid over studiefinanciering

Alleen studenten die beroepsopleidende leerweg volgen (bol) komen in aanmerking voor studiefinanciering. Bbl-studenten (die de beroepsbegeleidende leerweg volgen) zijn tijdens hun opleiding aan het werk en ontvangen geen studiefinanciering. Voor bol-studenten op niveau 1 en 2 is de studiefinanciering altijd een gift, maar bijna drie kwart van de bol-mbo’ers weet dit niet. Een deel van de studenten voor wie de gift is bedoeld, ontvangt hem niet. 38 procent van de bol-studenten zonder aanvullende beurs heeft niet uitgezocht of ze deze konden aanvragen. Bijna de helft van hen weet niet dat die mogelijkheid er is. Het studentenreisproduct moeten bol-studenten zelf stopzetten als ze klaar zijn met hun opleiding. Slechts de helft van hen weet dat. Zetten ze hem niet zelf stop en reizen ze ermee, dan krijgen ze daarvoor een boete.

Achterstanden en schulden

Het Nibud ziet een daling in het percentage studenten met schulden (zoals roodstand en betalingsachterstanden, exclusief studieschuld), van 37 procent naar 28 procent. Mogelijk is de coronapandemie hier deels oorzaak van, ook mbo’ers gaven in de lockdowns minder geld uit dan anders en spaarden meer. ‘Een kwart heeft nog altijd financiële problemen,’ zegt Vliegenthart, ‘en het is de vraag of deze daling structureel zal zijn. We vinden het verontrustend om te zien dat studenten op niveau 1 en 2 vaker schulden hebben dan andere studenten. Zij zijn ook de groep die het vaakst inkomsten missen en maken misschien daardoor onnodig schulden.’

Vereenvoudiging systeem

Om financiële problemen bij mbo-studenten te voorkomen, vindt het Nibud het noodzakelijk dat het studiefinancieringsstelsel sterk wordt vereenvoudigd. Studenten op niveau 1 en 2 zouden de studiefinanciering bijvoorbeeld kunnen ontvangen zonder hem te hoeven aanvragen, op eenzelfde manier als waarop ouders kinderbijslag ontvangen. De kinderbijslag is immers ook een gift. Om ervoor te zorgen dat studenten op alle niveaus zorgtoeslag kunnen aanvragen en belastingaangifte kunnen doen, is ook hier vereenvoudiging noodzakelijk. Daarnaast ziet het Nibud hier ook een rol voor de omgeving van de mbo-student. Werkgevers die mbo’ers in dienst hebben voor een bijbaan zouden bijvoorbeeld hun deeltijdpersoneel bij de uitgifte van de jaaropgave structureel kunnen steunen in het doen van aangifte.
NIBUD