Ege'de gerginliği bitirin

Wikileaks´in yayınladığı belgelere göre ABD, Türkiye ve Yunanistan arasında sorunun bir parçası olan Ege daları üzerinde uçuşlar konusunda, 2009 yılında gerginliği düşürmek için üst düzey girişimde bulunmuş.ABD, Türkiye´den Eşek ve Bulamaç adaları üzerinde uçuşları durdurmasını isterken,Yunanistan´a ise Ege´de Türkiye´nin endişelerini anlamasını ve askeri faaliyetlerini durdurması tavsiyesinde bulunuyor.Yunanistan´ın geçmişten bugüne gündeme getirdiği ´Ege´de yerleşime açık adalar üzerinde, Türk savaş uçakları uçuyor´ iddiaları ilişkin ABD´nin 2009´da her iki ülkeye de uyarı ve şikayet de bulunduğu ortaya çıktı.

Yunanistan´da Wikileaks belgelerini yayınlamayı sürdüren Kathimerini, bugünkü sayısında, ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Asya İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Matthew Bryza´nın 12 Haziran 2009´da Washington´dan gönderdiği telgrafa yer verdi. Bryza, Amerika´nın Atina ve Ankara büyükelçiliklerinden Ege´de gerilimin düşürülmesi için gerekli girişimlerde bulunmalarını istiyor.

Gönderdiği yazıda Bryza, "İstenen eylemler: Atina ve Ankara´daki büyükelçilikler, ekteki notayı (şikâyeti), mümkün olan en üst düzeydeki bakan yardımcısı ve üstü, askeri görevliler ile başbakanlık bürosu görevlilerine ulaştırmalı" diyor.

Telgrafın devamında her iki ülke için de şu şikayet ve endişeler sıralanıyor: "ABD, Ege´de son 6-7 ayda artan askeri faaliyetler ve gerginlikler sebebiyle hem Türk tarafının yüksek uçuşlarından hem de Yunan engellemelerinden dolayı çok endişelidir. Bu karşı karşıya gelmeler, kabul edilemez bir kaza riski oluşturmaktadır."

"TÜRKİYE´NİN ENDİŞELERİNİ ANLAYIN"

Atina´nın Türkiye´yi ABD´ye şikayet etmesi üzerine kaleme alındığı anlaşılan yazışmanın sadece Atina´yı ilgilendiren bölümü şöyle devam ediyor: "Talebiniz üzerine, Eşek ve Bulamaç adaları üzerindeki yüksek uçuşlar konusunda Türk yetkililer, siyasiler ve askeri yetkililer ile art arda iletişim kurduk. Bu notanın bir parçası olarak yeni bir tane daha yapacağız." Daha sonra Atina´nın Ege´deki "agresif" tutumunun eleştirildiği yazışmada şu ifadeler kullanılıyor: "Aynı zamanda ortak bir sonuç alınabilmesi için Türkiye´nin Ege´deki tezlerine zarar veren Atina FIR´ında "agresif" girişim yada Türk tarafının anlaşmalara göre askerden arındırılmış olması gerektiğine inandığı bölgelerde tek taraflı olarak asker bulundurulması gibi Yunan faaliyetlerine ilişkin endişelerinin anlaşılması önemli."

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Matthew Bryza, Atina´ya "Yunanistan´ın agresif davrandığı ve adaların askeri amaçlar için kullanılmasının reddedildiği bir ortamda adaların tatbikatlar için kullanılması durumunda sonuca ulaşma konusunda Türkiye´yi sınırlandıramayız" uyarısında bulunuyor.

"EŞEK VE BULAMAÇ ÜZERİNDE UÇMAYIN"

Bryza, aynı telgrafta Ankara´ya adalar üzerinde uçmayın diyerek şu uyarı ve taleplerde bulunuyor: "Geçmişte olduğu gibi Eşek ve Bulamaç adaları üzerindeki yüksek uçuşları durdurmanızı istiyoruz. Yerleşim yeri olan 2 ada üzerinde yüksek uçuşlar, Türk-Yunan sorunları konusunda yeni bir tehlikeli parametre oluşturuyor. ABD, 1947 Paris anlaşmasına göre bu adaların reddedilemez Yunan toprağı olduğunu kabul ediyor."

Ege´ye ilişkin Türkiye´nin farklı tezlerini anlayışla karşıladıklarını ifade eden Bryza, "Ege´ye ilişkin Türkiye´nin benimsediği bir çok tezi ya kabul ediyoruz yada kolayca anlayabiliyoruz, ancak söz konusu bu adalar (Bulamaç ve Eşek) konusunda görüşünüzü benimsemiyoruz" ifadelerini kullanıyor.

"TRAJEDİ OLMASIN"

Eğer Ege´de bir trajedi olur yada konu kamuoyuna daha çok mal olursa, kamuoyuna ABD´nin görüşünü açıklamaktan kaçınmamız zor olacak. Aynı zamanda, yaklaşımları ve de facto durumu reddeden girişimleri sebebiyle Yunan tarafına rahatsızlıklarımızı iletiyoruz ki Türkiye´nin tepki cevapları vermesi gerektiğini anlayışla karşılıyoruz."

En son Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu, Erzurum ziyaretinde Türkiye savaş uçaklarının adalar üzerinde uçtuğunu savunmuştu. Dışişleri Bakanı Dimitris Druças da her fırsatta Türk uçaklarının Ege adaları üzerinde uçmasından rahatsızlık duyduklarını dile getiriyor.