İstanbul'da, Hollanda'dan fotoğraflar sergisi

55 Yıl önce başlayan Hollanda'ya işçi göçünün en ilginç fotoğraflarının sergilendiği İstanbul'daki bir etkinlik 20 ocak gününe kadar ziyaret edilebilecek.

Şahin Yıldırım'ın, '50 Yıl, 50 Öykü' kitabından yararlanılarak gerçekleşen sergiyi, Atlas Kültür Merkezi ve Marmara Üniversitesi Kentsel Sorunlar ve Yerel Yönetimler Araştırma Merkezi ile ortaklaşa organize ettiler.

7 Ocak günkü açılışında, Hollanda'nın İstanbul Başkonsolosu Bart van Bolhuis'in de hazır bulunduğu sergiye yurtdışından da katılımlar oldu.

Atlas Kültür Merkezi ve Marmara Üniversitesi Kentsel Sorunlar ve Yerel Yönetimler Araştırma Merkezi ile ortaklaşa yapılan, Hollanda’ya Göç Fotoğraf Sergisi .“Gurbette” adı altında İstanbul’da sanatseverler ile buluştu. Keman dinletisi ile başlayan sergiye, Hollanda'nın İstanbul Konsolosu Bart Van Bolhuis, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Şükrü Özdemir, birçok öğrenci ve akademisyenin katılımıyla başladı.

Sergi,  50 adet fotoğraftan oluşmaktadır. Bu fotoğrafların  25 tanesi Türkiye'nin farklı illerinden gelerek Hollanda’ya yerleşen birinci nesil Türklerden, diğer 25 tanesi ise Hollandalı (işverenler, komşu, öğretmen, tercüman, iş arkadaşları vs.) fotoğraflarından oluşmaktadır. Sergide fotoğrafların yanı sıra, kişilere ait hikayelere, geçmiş döneme ait fotoğraflara ve pasaport, mektup gibi kişisel eşyalara yer verilmiş.  Ayrıca Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin de, çeşitli sanat dallarındaki  “Göç” temalı eserleri sergilenmektedir.   

Sergiye katılan Hollanda Konsolosu Bart Van Bolhuis yaptığı açıklamada; ‘‘Göç fotoğraf sergisinin İstanbul’a gelmesini sağlayan ve bu güzel programı bizim için hazırlayan Atlas Kültür Merkezi yöneticilerine çok teşekkür ediyorum.

Türkiye'ye 2017 ve 2018 yıllarında doğrudan en cok yatırım yapan ülke Hollanda’dır. Konsolosluğumuzda çalışan arkadaşlarımızın da bazılarının aileleri zamanında Hollanda’ya göç ettiler. Şimdi ise bizim yanımızda çalışıyorlar. Kollektif tarihimize sahip çıkmak zorundayız bu bizi sadece zenginleştirir. Şu anda Hollanda’da birçok Türk öğrencisi burslu bir şekilde okuyorlar. Bunların hepsi bizim için büyük bir kazanımdır.’’ ifadelerini kullandı. 

Prof. Dr. Ahmet Şükrü Özdemir yaptığı konuşmada; ‘‘Öncelikle fotoğraf sergisinin İstanbul’a getirilmesini sağlayan ve bu güzel programı bizim için hazırlayan Atlas Kültür Merkezi yöneticilerine ve yine çok emek sarf eden KEYEM yetkililerine teşekkür ediyorum. Sergi buradan sonra Ankara’da devam edecek. Bu çalışma için ülke bazında öğrencilerden ‘göç’ temalı eserler yaptırılması istenecek ve yine bağımsız kurulacak bir jüri ile öğrencilerden gelecek olan sanat eserlerle bir yarışma düzenlenecek. Yarışma sonunda ilk 3 başarılı esere ödül verilecek.’’ dedi. 

Sergilenen eserlerin sahibi olan Şahin Yıldırım konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

'' Hollanda’da 500 bini aşkın bir  nüfusa sahip olan soydaşlarımız, ülkedeki en büyük azınlık gurubunu oluşturduğu gibi, siyasetten kültüre, araştırmadan iş verenine kadar her sektörde temsil ediliyorlar. Peki ama yarım asırda bu süreç nasıl bu aşamaya geldi? İşçi göçü anlaşması neden yapıldı? Birinci nesil Türkler Hollanda'da nerelerde çalıştılar? Birinci nesil ne tür şartlar içinde yaşamlarını idare ediyorlardı?

Pansiyon hayatları nasıldı? Birinci nesilin Hollandalı komşuları ile geçimleri nasıldı?

İşte bu sorularının cevaplarını bu sergide bulabileceksiniz. 

Tarih, sanat ve kültür sevenler,  “GURBETTE” fotoğraf sergesinde,  Hollanda Türkleri'nin geçmiş 55 yılına dair anıları 3 dilde (Ingilizce, Hollandaca ve Türkce) okuma fırsatı bulacaklar. 

Hollanda ve Türkiye ilişkileri çok yönlü ve köklü bir geçmişe dayanmaktadır.

Şöyleki, 1612 yılında  Sultan I. Ahmet, Hollanda'nın gönderdiği büyükelçi Cornelis Haga’yı kabul eder. Böylece Hollanda'yı resmi olarak ilk tanıyan Osmanlı İmparatorluğu olur. Bunun yanı sıra Ayrıca 1923’de, Türkiye Cumhuriyeti'ni resmi olarak tanıyan ilk ülke de Hollanda olur. Bu ikili ilişkilerin daha da güçlenmesi için 1935 yılında Kraliçe Wilhelmina ve Mustafa Kemal Atatürk tarafından  Hollanda- Türk Dostluk Cemiyet kurulur. Tarih boyunca hem ekonomik hem de kültürel bir çok alanda ortak paydası olan iki milletin, 19 ağustos 1964 yılında ilişkileri, işçi anlaşmasıyla devam eder. Bu yıl (2019’da) Hollanda’da 55. Yılını dolduran Hollandalı Türklerin nüfusu 500 bini aşmış durumda ve her alanda temsil edilmektedirler. Bizim de, ‘GURBETTE’ fotoğraf sergisi ile amacımız, Hollanda’daki kollektif tarihimizi kayıt altına almak ve yeni nesillere aktarmaktır.''

Şahin Yıldırım, Türk işçi göçünün öyküsünü şöyle anlattı:

''Hollanda-Türk İşgücü Anlaşması bundan tam 55 yıl  önce Lahey’de imzalandı. 19 Ağustos 1964’te hayata geçirilen anlaşma ile ilk dönemde Hollanda’ya yaklaşık 5 bin kişi göç etti. O dönemde memleketlerini arkalarında bırakıp çalışmaya giden Türkler,  yıllar içinde burada yeni hayatlar kurdu. Zamanında “Gastarbeider” yani ‘misafir işçi’ olarak adlandırılan birinci nesil, süre zarfında her ne kadar göçmen, etnik azınlıklar ve yabancılar gibi terimler kullanıldıysa da, yarım asır sonra bu terimler yerini, ‘Nederlandse Turken’

yani ‘Hollandalı Türkler’ kavramına bıraktı. Kısacası zorlukları ve güzellikleri ile inişleri ve çıkışları Hollanda’da ‘kollektif’ bir tarihimiz oluştu.

Şimdiki nüfusu 500 bini aşkın olan Hollanda’daki Türkler, ülkedeki en büyük azınlık gurubunu oluşturduğu gibi, siyasetten, kültüre, araştırmadan işverenine kadar her sektörde temsil ediliyorlar. Peki ama yarım asırda bu süreç nasıl bu aşamaya geldi?

İşçi göçü anlaşması neden yapıldı? Birinci nesil Türkler Hollanda’da nerelerde çalıştılar? Birinci nesil ne tür şartlar içinde yaşamlarını idare ediyorlardı? Pansiyon hayatları nasıldı? Birinci nesilin Hollandalı komşuları ile geçimleri nasıldı?

Hollandalı’lar 1960 yıllarında Türkler için neler düşünüyorlardı?

Bunun yanında dil sorunları, aile birleşimi, kültür,spor, siyaset ve inanç ile alakalı benzeri konular hepsini “GURBETTE” fotoğraf sergisinde derledik. Gurbette fotoğraf sergisinde ziyaretciler fotoğraflar ve hikayeler eşliğinde bu yarım asırlık ‘kollektif’ tarihimizi görme ve okuma fırsatı bulacaklar.'' 

'Gurbette' Fotoğraf sergisi

Yeri: Marmara Üniversitesi

Göztepe Yerleşkesi Atatürk Eğitim Fakültesi

Resim- İş Eğitim ABD. Atatürk Sanat Merkezi

Kadıköy, İstanbul, 34722