Hollanda'dan kritik adım

 Avrupa’da yükselişe geçen yabancı düşmanlığı AB’nin Türkiye ile arasındaki resmi anlaşmaların gözden geçirilmesini talep edecek güce ulaştı. Hollanda’da yeni hükümetin protokolünde “Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması’nın değiştirilmesi için çaba harcanması” hedefinin yer aldığı ortaya çıktı. Ankara ise konuyu yakından takip ediyor.

Avrupa’da yükselişe geçen yabancı düşmanı aşırı sağ hareketler, AB’nin Türkiye ile arasındaki resmi anlaşmaların gözden geçirilmesini talep edecek güce ulaştı. Hollanda’da bu hafta kurulması beklenen yeni hükümetin protokolünde “Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması’nın değiştirilmesi için çaba harcanması” hedefinin yer aldığı ortaya çıktı. Kurulacak azınlık hükümetini dışarıdan destekleyecek Geert Wilders başkanlığındaki Özgürlükler Partisi ile imzalanan “Dışarıdan Destek Protokolü”nde de Türkiye ile ilgili maddenin aynen yer alması, bu talebin İslam karşıtı görüşleriyle dünya çapında tepki toplayan aşırı sağcı, yabancı düşmanı Wilders’ın ısrarıyla konduğu iddialarını gündeme getirdi.

Bu hafta resmen açıklanması beklenen “Koalisyon protokolü” ile dışarıdan destek verecek Wilders’la imzalanan “Destek Anlaşması”nın metinleri Hollanda hükümetinin resmi internet sitesinde yayımlandı. Her iki belgenin “Göçmenler” bölümlerinde “Hükümet, Türkiye ile AB Ortaklık Anlaşması’nın değiştirilmesi için çaba harcayacaktır” ifadesinin yer aldığı ortaya çıktı.

Koalisyon protokolüne bu ifadelerin konmasının ardında Hollanda yönetiminin, Türkiye’den aile birleşimi ile bu ülkeye göçmen olarak gelmek isteyenleri “entegrasyon sınavı”na tabi tutarak sınırlama yönündeki politikası yatıyor. Ancak bir Hollanda mahkemesi kısa süre önce verdiği bir kararda, Türkleri böyle bir sınava zorlamanın Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması’na aykırı olduğu hükmüne vardı. Resmen açıklanan hükümet protokollerine göre yeni Hollanda hükümeti, 1963 tarihli Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması’nı, sınav ve benzeri uygulamalara izin verecek şekilde değiştirmek için çaba harcayacak.

Wilders’ın koşulu

Türkiye ile ilgili maddenin sadece hükümet ortaklarının protokolünde değil, kurulacak hükümete dışarıdan destek verecek Wilders ile imzalanan destek anlaşmasında da yer alması, bu talebin daha önce İslam karşıtı ifadeleriyle dikkat çeken ırkçı liderin koşulu olduğu iddialarını gündeme getirdi. Wilders’ın koşulu üzerine, protokollere, yabancıların Hollanda’ya yerleşimini güçleştirecek katı kurallar eklendiği ve bunların hayata geçmesiyle Hollanda’ya göç eden yabancı sayısının yarı yarıya azalacağı belirtiliyor. Koalisyon müzakereleri sırasında Wilders’ın “Hollanda’nın İslamlaşmasını istemiyoruz” şeklindeki açıklamaları basına yansımıştı. Hollanda basınında yapılan değerlendirmelere göre Wilders, hükümeti destekleme karşılığında, ülkede burka giyilmesini ve emniyet ile yargı çalışanlarının baş örtmesini yasaklatıyor; göçmenlerin suç işlemeleri halinde pasaportlarının geri alınması koşulunu koyduruyor. Bu konularda da atılacak adımların AB mevzuatı ile çelişmesi durumunda Hollanda, mevzuatın değiştirilmesine çabalayacak.

Ankara beklemede

Koalisyon protokolünde yer alan Türkiye maddesini Ankara’nın yakından takip ettiği öğrenildi. Dışişleri Bakanlığı kaynakları, girişimde bulunmak için Hollanda hükümetinin resmen kurulmasını beklediklerini açıkladı. Yetkililer, “Her durumda, vatandaşlarımızın hak ve menfaatlarını korumak için gerekenleri yapma kararlılığındayız” dedi.

Türkiye sokmadı

İslam karşıtı görüşleri nedeniyle tepki toplayan Wilders’ın geçen yıl Türkiye’ye yapacağı ziyaret, AKP sıcak bakmadığı için gerçekleşememişti. Türkiye, heyete aralarında Wilders da bulunduğu için olumsuz yanıt vermiş, gezi iptal edilmişti.

UTKU ÇAKIRÖZER/CUMHURİYET