Hollanda'da Ahilik Anadolu Yarenliği

UETD-Hollanda (Avrupalı Türk Demokratlar Birliği) ile HOTİAD (Hollanda Türk İş Adamları Derneği) tarafından Rotterdam’da düzenlenen bir etkinlikte, ahilik felsefesi anlatıldı. Türkiye ile Hollanda arasındaki diplomatik ilişkilerin 400’üncü yılı etkinlikleri çerçevesinde Hoogvliet ilçesindeki De Heerlijkheid adlı salonda organize edilen “Başlangıcından Günümüze Ahilik Felsefesi” konulu toplantıda katılan Lahey Din Hizmetleri Müşaviri ve Hollanda Diyanet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Ünver, “Anadolu Köylerinde Ahilik – Yarenlik Geleneği” konulu bir konuşma yaptı.

Prof. Dr. Ünver konuşmasında özetle şunları söyledi;

“Anadolu topraklarına has ve özgün bir yapılanma olan Ahilik, temelini İslam dininin ilme, bilgiye ve “oku” emrine yaptığı atıftan almaktadır. Güzellikler okunacak ve bunlar çevreye yayılacaktır. Yani okumak, sadece bireysel bir eylem değildir. Aksine toplumsal olarak aydınlanmaya, ahlaklanmaya ve arınmaya sebep olmaktadır. Bu aydınlık fikirlere inanan Ahilik kurumu, sahip olduğu evrensel prensipleri sadece esnaf birliğine değil, tüm topluma aktarmayı; böylece huzurlu, mutlu ve barış içinde yaşayan bir dünya kurmayı hedefler. Kendinden daha çok başkasını düşünen, aldatmayan, çalmayan, kimsenin namusuna kötü gözle bakmayan, birlikte yaşama kurallarını bilen ve tatbik eden, kısaca Hacı Bektaşi Veli’nin “eline, diline, beline sahip ol” formülasyonunu kendisine rehber edinen, alan el değil veren el olan esnaf ve bireylerin oluşturduğu bir toplum elbette huzurlu, sağlıklı ve mutlu olacaktır.

13. yy.’dan 20. yy.’a kadar şehirlerde ve kasabalarda kurulan ahilik kurumu, köylerde de “yaran odaları” tarzında yaygınlaşmıştır. Bu odalar, köyde yaşayan insanlar için yeri gelmiş ilim adap öğrenilen bir medrese olmuş, yeri gelmiş bu insanların topluma aktif olarak kazandırıldığı bir terapi merkezi görevi üstlenmiştir. Yeri geldiğinde meşru sınırlar içinde yapılan bir eğlence merkezi, yeri geldiğinde de misafirlerin ağırlandığı konukevleri olmuştur. Anadolu’da köylere varıncaya kadar ücretsiz olarak yaygınlaştırılan bu çok fonksiyonlu yaran odalarının günümüzde modern şehirlerde bile bulunmayışı, milyonluk şehirlerde insanların yalnızlıktan, birine içini dökerek sohbet edememekten dolayı bunalım ve stres içinde yaşamaları oldukça düşündürücüdür. Bu bakımdan günümüz insanları ahilik ve yarenlik esaslarına ve kurumlarına eskisinden daha çok ihtiyaç duymaktadır. Geleneksel ahilik ilke ve kurumlarının modern ve çağdaş versiyonlarının ortaya konarak hayata geçirilmesi insanların ve toplumların huzur ve mutluluğu için acil bir ihtiyaç olarak görülmektedir.”

Toplantıda, HOTİAD Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı, mali müşavir İbrahim Atilla, tarihçi- felsefeci ve siyasetçi Zafer Aydoğdu da birer konuşma yaptılar.

Sevinç Ölçer yönetimindeki Tiyatro Kulis’in mistik şiir dinletisi ile renk kattığı toplantı UETD-Hollanda Başkanı Veyis Güngör’ün, konuşmasıyla sona erdi.