Hollanda Irak savaşı yasadışı

Soruşturma komisyonu, BM Güvenlik Konseyi kararlarının ´´2003 yılındaki işgale izin anlamına gelmediğinin´´ altını çizdi.

Hollanda´da Irak savaşının yasal gerekçelerine ilişkin bazı dışişleri bakanlığı belgelerinin sızması ardından soruşturma başlatılmıştı.

Hollanda hükümeti, 2003 yılında Irak işgaline siyasi destek vermiş, ama askeri rol üstlenmeyi reddetmişti.

BBC Avrupa muhabiri Jonny Dymond, raporun Hollandalıların işgali desteklemek için öne sürdüğü tezleri yerle bir ettiğine dikkat çekiyor.

Rapor ayrıca hükümeti istihbarat raporlarının değerlendirilmesinde seçici davranmakla suçlarken, dönemin başbakanı Jan-Peter Balkanende´nin politika belirleme sürecinde büyük ölçüde tecrit edilmiş olduğuna, politikaların o dönemde Dışişleri Bakanı Jaap de Hoop Scheffer tarafından yönlendirildiğine dikkat çekiyor.

Başbakan Balkanende, komisyona çalışmaları için teşekkür etti, ama yanıt vermek için kapsamlı bir şekilde incelemesi gerektiğini söyledi.

Balkanende, o dönemde Amerikan Başkanı George Bush´un oluşturmakta olduğu koalisyona, Saddam Hüseyin´in BM kararlarına uymadığı ve kitle imha silahlarına sahip olduğu gerekçesiyle destek verdiğini açıklamıştı.

Meclis karşıydı

Yine aynı dönemde Hollanda Parlamentosu destek kararına karşı çıkmıştı.

Komisyon Başkanı Willibrord Davids, Hollanda´nın ABD ve İngiltere´yle olan ittifaka duyduğu sadakatin, işgalin meşruluğu şartının önüne geçtiğini söyledi.

Komisyon saldırı için bir BM kararı bulunmadığı, bu nedenle işgal kararının uluslarararası hukuka uymadığı görüşüne vardı.

Komisyon o dönemde işgali meşrulaştırmak için öne sürülen BM´nin 1441 sayılı kararının üyelere askeri güç kullanma yetkisi verdiği biçiminde yorumlanamayacağının da altını çizdi.

Irak´ın, ´´silahsızlanma yükümlülüklerini yerine getirmesi için son bir fırsat verildiği´´ ifadesini içeren BM Güvenlik Konseyi kararına uymaması, o dönemde Hollanda dahil olmak üzere koalisyon güçleri tarafından işgali haklı çıkarmak amacıyla kullanılmıştı.

Ancak Hollanda Dışişleri Bakanlığı hukukçularının o dönemde hazırladığı bir rapor, savaşın yasadışı olduğu görüşünü savunuyor.

Hollanda Parlamentosu´nun raporu inceleyip başbakanın parlamentoyu yanıltıp yanıltmadığını tartışması ve bir parlamento soruşturması gerekip gerekmediğini kararlaştırması bekleniyor.