Helal Kesim Tartışması

Bilindiği üzere Hollanda Diyanet Vakfı öncülüğünde, Hollanda’da mevcut Türk kuruluş ve federasyonlarımız Hollanda’da yaşayan Müslüman Türk toplumunun sorunlarıyla ilgili görüş alışverişinde bulunmak, birlikte çeşitli faaliyetler yapmak ve Müslümanların haklarının savunulması noktasında müşterek hareket etmek üzere bir araya gelmiş ve bu birliktelik neticesinde bir “Yüksek İstişare Kurulu” oluşturulmuştur.

Oluşturulan bu kurul, çeşitli aralıklarla bir araya gelerek Müslümanlar ilgilendiren önemli bazı konularda karar almış ve uygulamışlardır.

Yüksek İstişare Kurulunun bir komisyon oluşturarak takip ettiği konulardan birisi de Helal Kesim/Gıda konusudur. Konu birkaç aydır, doğrudan Vakıf Başkanımız tarafından takip edilmekte, sözkonusu İstişare Kurulumuz adına belirlenen temsilcilerimiz vasıtasıyla, gerek Hollanda Standartları Enstitüsü (NEN) ve gerekse Hollanda meclisindeki siyasi partiler nezdinde girişimler yapılmaktadır. Konunun takibinde, Vakfımız ve insiyatifimiz tarafından CMO (devletle müslümanlar arasındaki ilişkilerin koordinasyonunu sağlayan kurum) harekete geçirilmiş, Helal Kesim/gıda konusunda Mecliste bulunan bütün parti temsilcileriyle hatta şoksuz kesimin yasaklanmasına dair kanun teklifini hazırlayan parti (PvdD-Hayvanlar Partisi) başkanı ile Müslümanlar adına görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelere Vakfımız adına doğrudan temsilci katılmıştır. İlgili çevrelere Müslümanların hassasiyeti 5 temel noktada anlatılmıştır:

1-    Helal meselesi, nedir ve nasıl anlaşılması gerekir diye düşünüldüğünde helal meselesinin  öncelikle dini bir mesele olduğu unutulmamalıdır. Bu yönüyle Müslümanları temsil eden kuruluşların görüşü alınmalı, bilahare teknik prosedür gündeme gelmelidir.

2-    Helal meselesi, toplumsal açıdan bakıldığında ise çokkültürlülük itibariyle bir inanç özgürlüğü meslesidir. Helal standardizasyonu, Müslümanlara danışılmadan yapılmamalıdır. Sosyal tepki oluşması kaçınılmazdır.

3-    İslam inançlarını, hayvan hakları tartışması ile karşı karşıya getirmek, konuyu sanki müslümanlar bu konuda hassas değillermiş gibi sunmak, politik ve İslamofobik bir yaklaşımdır. İslami usullere göre “kesim” uygulamasının, minimum acı ve merhamet üzerine dayalı olduğu kayda değer bir bilgi ve tecrübedir.

4-    Tartışma, hayvana acıyı minimum düzeye getirmek için “şoklama” uygulaması etrafında yoğunlaşmaktadır. “Şoklama”nın da hayvana ayrıca acı verip vermediği bilimsel olarak incelenmelidir. İslam’da asıl olan şoksuz kesimdir. Ancak özellikle kurban bayramlarında ehil olmayan kişiler tarafından hayvanların kesilmesi esnasında eziyet ve acıyı en aza indirmek için İslam ülkelerinde ve Türkiye’de, belirlenmiş oranlardaki şok veren elektrikle şoklamaya ve narkozla şoklamaya cevaz verilmektedir. (http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/Diyanet-Isleri-Baskanligi-Duyuru-7921.aspx) Ancak bu cevaz ruhsat mahiyetinde olup, genel kural, hayvanın şoklama yapılmadan kesilmesidir. Eğer sonuçta kesim öncesi şoklama uygulaması kanuna bağlanacaksa bile mevcut şoklama türleri içinde hayvanı “öldürmeyen şoklama” türü belirlenmelidir. İslami usullere göre şoklama türü hayvanı öldürürse İslami usulde kesim gerçekleşmemiş olur. Şoklamanın hayvana eziyet verme ihtimali ciddi bir konudur.

Bu konular ilgili tüm çevreler yazılı ve sözlü olarak iletilmiştir. Yapılan görüşmelerin bir neticesi olarak 13.04.2011 tarihinde görüşülen kanun teklifinde bir neticeye ulaşılamamış, kanun teklifi komisyona havale edilerek Müslüman kuruluşların komisyonda dinlenmesine karar verilmiştir. Buna ilave olarak Hollanda Standartları Enstitüsü (NEN) ve Avrupa Standartları Enstitüsü (CEN) in hazırlamak istediği Helal Gıda standardına katkı olmak üzere, Hollanda Diyanet Vakfı’nın insiyatifi ile, CMO tarafından 24 Nisan 2011 tarihinde HDV Başkanı Doç.Dr. Bülent Şenay’ın başkanlığında  Rotterdam’da Uluslararası Helal Gıda Uzmanlar toplantısı planlanmıştır.

Hollanda’da ve Avrupa’nın bir çok ülkesinde İslami usulde (şoksuz) kesim (zebh) hakkı esasen Müslümanlara tanınmışken şimdi bu konuyu politika meselesi yapmanın gerekçesi anlaşılamamaktadır. Müslümanlar kendilerine ait kesimhanelerde, hem kurban bayramında ve hem de yılın diğer günlerinde yapılan hayvan kesiminde İslam’ın şart koştuğu, Allah’ın adının anılması, tekbir getirilmesi, hayvanın başının kıbleye çevrilmesi, kesimi uygulayan kişinin Müslüman olması gibi ritüelleri de yerine getirerek şoklama olmadan kesim yapmaktadırlar. Hollanda’da 75 kesimhanede şoksuz kesim, Avrupa birliği mevzuatına göre inanç hürriyeti kapsamında yapılmaktadır.

Bu itibarla Hollanda’daki Müslümanlar adına konu en üst düzeyde Yüksek İstişare Kurulumuz ve CMO tarafından takip edilmektedir.

Hollanda kamuoyuna saygı ile duyurulur.

Hollanda Diyanet Vakfı
Yönetim Kurulu Başkanlığı