Gözlerini Türkiye'ye dikiyorlar

İngiliz yayın kuruluşu Reuters Türkiye ile ilgili ilginç bir analiz yayımladı: Türkiye, Avrupa´nın en büyük üçüncü elektrik tüketicisi Britanya´yı önümüzdeki on yıl içinde geride bırakıp artan nüfusu ve büyüyen ekonomisiyle ucuz doğal gaz kaynaklarına yakınlığı sayesinde bir enerji ticareti merkezi hâline gelme yolunda ilerliyor.

Türkiye´nin enerji piyasalarında öne çıkması Orta Asya, Orta Doğu ve AB arasında önemli bir ekonomik ve siyasi oyuncu olarak artan nüfuzunu daha da pekiştiriyor.

Avrupa´da yaşanan kriz, hızını yavaşlatsa da ülke ekonomisi yıllardır büyüme kaydediyor.

Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, konuyla ilgili olarak şöyle diyor: "Asya ile Avrupa arasında bir köprü olan Türkiye, bu bölge için bir referans fiyat belirleme potansiyeline sahip."

Türkiye´nin enerji tüketimi 2011 yılında 2010 yılına göre yüzde 9,2 oranında artarak 118,8 milyon ton petrol seviyesine ulaşmıştır. BP´nin açıkladığı istatistiklere göre bu oran, Avrupa ve Avrasya´daki en yüksek büyüme oranı.

Avrasya Gruptan uzman Naz Masraff ise konuyla ilgili açıklamasında şöyle diyor: "Türkiye oldukça büyük bir potansiyele sahip. Ülkenin, giderek artan genç nüfusla güçlü bir büyüme hedefi var ve 2023 yılına kadar enerji ihtiyacının ikiye katlanması bekleniyor."

Türkiye´nin mevcut büyüme oranı, enerji ihtiyacını Almanya ve Fransa´nın ardından AB´nin en büyük üçüncü elektrik tüketicisi olan Britanya ile kıyaslanabilir seviyelere yükseltiyor.

Türk hükûmeti artan talebi karşılayacak enerji kapasitesini artırmak için gereken yatırımları cezbetmek konusunda elektrik piyasasını liberalleştirdi.

Finans ve enerji danışmanlığı şirketi Baringa´nın ortağı Jayesh Parmar, Türkiye´nin Avrupa´daki en cazip enerji piyasası olabileceğini belirtiyor.

Almanya merkezli Avrupa Enerji Borsası (EEX) ile Türkiye´deki elektrik iletim şirketi TEİAŞ arasında Türkiye´de bir enerji borsası kurulması konusunda iş birliği yapılması için mutabakat anlaşması imzalandı.

--İleri Liberalleşme--

Uzmanlar, Türkiye’nin enerji piyasalarının liberalleşmesinin ülkeyi dış yatırımcılar için çekici hâle getirdiğini söylüyor.

Enerji danışmanlık şirketi Poyry’nin yöneticilerinden Richard Sarsfield-Hall, “Türk elektrik piyasası liberalleşme ve yeniden örgütlenme yolunda çok adım attı.” diyor ve enerji şirketlerine Türk piyasalarına girmelerini tavsiye ediyor.

Önemli şirketler büyüme için gözlerini Türkiye’ye dikmeye başladı.

Alman enerji devi E.ON çoktan Türkiye ile ilgilenmeye başladı ancak Türkiye’nin Doğuş Holding’i ile ortaklığı henüz sonuçlanmadı.

E.ON’un en büyük rakibi Alman RWE şirketi, bu yıl, 500 milyon avroluk 775 MW kapasiteli Denizli Doğal Gaz Kombine Çevrim Elektrik Santrali Projesini teslim edecek.

Avusturyalı enerji devi Verbund ise Türkiye’den Sabancı Holding ortaklığıyla ENARJİSA adlı enerji üretim şirketini işletiyor.

--Doğal Gaz Sevkiyat Merkezi--

Türkiye, Gazprom’un Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı için önemli bir merkez olma yolunda. Rusya’nın doğal gaz devi Gazprom AB ülkelerinin doğal gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılıyor ve gaz ihracatını artırmak için Türkiye’nin hayati öneme sahip olduğunu düşünüyor.

Türkiye’nin kendine ait enerji kaynaklarının sayısı az. Ancak Avrupa Birliği, Orta Asya ve Orta Doğu arasındaki coğrafi konumuyla Türkiye, Orta Asya’yı Avrupa’ya bağlayan neredeyse tüm boru hattı projelerinin merkezinde yer alıyor.

Türkiye, Azeri gazının Avrupa’ya sevkiyatı açısından da önem taşıyor. Azerbaycan 2017’de 16 milyar metreküp gaz ihracatı yapmayı planlıyor. Bunun 6 milyar metreküpü Türkiye’ye, 10 milyar metreküpü Avrupa pazarına verilecek.

Türkiye uzun vadede Irak, Türkmenistan ve İran’dan Avrupa’ya gaz naklini sağlayabilir. Ülkenin son günlerde büyük doğal gaz rezervleri bulunan Doğu Akdeniz’e de erişimi var.

Ancak Türkiye’nin hızla büyüyen gaz piyasası enerji piyasasının aksine daha az liberalleşti ve hâlâ büyük ölçüde devlet şirketi BOTAŞ’ın kontrolü altında.

Avrasya Gruptan Naz Masraff, “Gaz sektöründe ithalatta henüz özelleştirilmeye gidilmedi. BOTAŞ hâlâ en büyük ithalatçı. Bu da enerji santrallarına gaz aktarılmasını zorlaştırıyor.” diye belirtti.