Esad'ı neden destekliyor?

Suriye krizinde Beşar Esad’ın en büyük müttefiki hiç şüphesiz İran... BBC televizyonu birbirinden bu kadar farklı iki ülkenin nasıl olup da bu kadar yakınlaştığını araştırdı.

Suriye’de iç savaşa dönüşen isyan boyunca Beşar Esad yönetiminin en büyük destekçilerinden biri İran oldu. Öyle ki kulislerde Esad’ı ikna etmek için İran’ın da müzakere masasına davet edilmesinin gerekeceği konuşuluyor. İlk bakışta çok farklı gibi görünen Tahran ve Şam, merak uyandıran bir ittifak oluşturuyor. Zira İran bir teokrasiyken, Suriye seküler ve sosyalist bir yönetime sahip. Bir ülke Farsi, diğeri Arap. İngiliz yayıncılık kuruluşu BBC, 1979 İran İslam Devrimi’nden bu yana iki ülkenin neden birbirini desteklediğini analiz etti.

Ortak düşmanlar sayesinde
Cenevre Üniversitesi’nden Profesör Jubin Goodarzi’ye göre İran-Suriye ittifakı ortak bir dava ve ortak düşmanlardan doğdu. Tarihte iki ülke; Saddam Hüseyin’in Irak’ına, İsrail’in Lübnan’a müdahalesine ve Amerikan girişimlerinin Ortadoğu’ya girmesine karşı bir araya geldi. Özellikle de Lübnan’ın silahlı Şii hareketi Hizbullah’a, Filistin’de de Hamas ve İslami Cihad’a destek sağlamak için birleştiler.

Suriye’deki krizi çözmeye çalışan diplomatlar da İran’ın müttefiki üzerindeki etkisini tanıyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan, Suriye’de her iki tarafı da etkileyen ülkelerin katıldığı bir temas grubunda İran’ın da olmasını istediğini söyledi. Ancak ABD, İran’ı Esad hükümetine silah sağlamakla suçluyor. İran ise bu iddiaları şiddetle reddediyor.