Ermeni tasarısı kabul edildi

Berlin (ysa) - Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) 46 üyeli Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi´nde oylanan Ermeni tasarısından „evet“ oyu çıktı. ABD Kongresi’nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını içeren 252 nolu tasarıyı bugün görüşerek oyladı ve 22’ye karşı 23 oy ile kabul etti. Bir milletvekili de oylamaya katılmadı.

Komiteden çıkan oylama sonucu bir tavsiye kararı niteliğinde; dolayısıyla doğrudan yasalaşacağı anlamına gelmiyor. Ne var ki, bu tasarının komiteden geçmesi, Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’na sunulması sürecini başlattı.

Meclisin alacağı olumsuz bir kararın Türkiye ile ABD arasındaki „Model Ortaklık“a zarar verebileceğini gerek Amerikalı gerekse Türk politikacılar sıkça dile getirmişti. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Komite Başkanı Howard Berman´la görüşmüş ve tasarının geçmesi durumunda, olumlu giden Türkiye-Ermenistan sürecinin riske edileceğini vurgulamıştı. Öte yandan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de ABD Başkanı Barack Obama ile yaptığı bir telefon görüşmesinde "iyi giden ilişkilerin kötüleşmesine izin vermeyin" dedi. Ancak Obama da Gül’e "protokollerin bir an önce geçmesi için hızlı davranın" uyarısında bulundu.

Ayrıca Türkiye, yasanın çıkması durumunda 45 milyar dolarlık hacminde askerî donanım alımıyla ilgili anlaşmaları iptal edeceği mesajını iletti. Hal böyle olunca Amerikan silah ve uzay endüstrisine mensup önde gelen şirketler, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ni tasarıyı reddetmeye çağırdı ve tasarının geçmesinin Türkiye’ye yapılacak satışları ciddi biçimde tehlikeye sokacağı uyarısında bulunmuştu. Ancak bu çabalar tasarının kabul edilmesinin önüne geçmeye yetmedi.

Aslında Komite’de tam bir lobiler savaşı yaşandı denilebilir.
Demokrat Partili Milletvekili Howard Berman’ın başkanlığında biraraya gelen komitede tasarıya destek veren ve karşı çıkan milletvekillerinin sayısının birbirine yakın olacağını zaten oylama öncesinde uzmanlar tahmin ediyordu.

Perşembe aksamı CNN Türk Televizyonu’nunun canlı yayınına bağlanan Emekli Diplomat Inal Batu, „Türkiye açısından haysiyet kırıcı bir tablo ile karşıkarşıyayız ve bunu neredeyse her sene yaşıyoruz“ dedi. Amerika’da bulunan ve Komitee’nin oylamasını yerinde izleyen TBMM Dışilişkiler Komisyonu Başkanı Murat Mercan’da keza Perşembe CNN Türk’ün canlı yayına bağlanarak, „bundan sonra Türkiye ile ilgili herhangi bir konu Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi’nde gündeme gelmeden önce biraraya gelip konuşulacağına dair bir centilmelik anlaşmasına varıldı“ dedi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden de (TBMM) 8 milletvekilinin bizzat Washington’da izlediği oylamanın sonucu bellli olduktan sonra Başbakanlık derhal tepki verdi ve „karar, stratejik vizyon eksikliği anlamına geliyor“ açıklaması geldi. Milliyet ise internet baskısında „Başbakanlık, Ermeni iddialarının tanınmasına ilişkin tasarının kabul edilmesinin ardından Büyükelçi Namık Tan´ı Ankara’ya çağırdı“ ifadesine yer verdi.

Bilindiği gibi daha önce Türkiye ile Ermenistan arasındaki protokollerin onaylanma süreciyle ilgili belirlenen tarih 24 Nisan. Bu durumda 24 Nisan süreci başlamış oldu. Başbakan Recep Tayyip Erdogan Nisan’in ilk yarısında Amerika’ya gitmesi de keza gündemde. Sonuc itibariyle gelinen noktada protokollerin genel kurula sevkedilip burada görüşülmesi gerekecek.

Yazan: Yücel Sivri