Economisch herstel in zicht, maar gevolgen coronacrisis werken nog door

In de basisraming, die ervan uitgaat dat in Nederland en andere Europese landen de vaccinatiegraad geleidelijk oploopt en beperkingen kunnen worden afgeschaald, groeit de economie in 2021 naar verwachting met ruim 2% en in 2022 met 3,5%. De werkloosheid, die mede door de ruime steunmaatregelen tot nu toe opvallend laag is gebleven, stijgt tot 5% om daarna in de loop van volgend jaar af te nemen tot 4,5%. Dit blijkt uit het Centraal Economisch Plan 2021 dat het Centraal Planbureau (CPB) op 31 maart heeft gepubliceerd.

De economische groeicijfers zijn door de tweede coronagolf voor 2021 iets lager dan in de raming die in november is gepubliceerd. De verrassende daling van de werkloosheid in de afgelopen maanden heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de werkloosheidsraming. Pieter Hasekamp, directeur CPB: “Terwijl het verloop van de pandemie ons steeds negatief verrast, laat de economie juist veerkracht zien. Ondanks de lockdown die specifieke sectoren zwaar treft, doet de economie als geheel het juist relatief goed. Herstel is in zicht, maar ook als straks het virus onder controle is, werken de economische gevolgen van de crisis nog door. Het steunbeleid moet dan snel afgebouwd worden en plaatsmaken voor beleid gericht op herstel. We verwachten dat sommige bedrijven het alsnog niet zullen redden en dat de werkloosheid tijdelijk zal oplopen. Dat is in zekere zin onvermijdelijk: de economie moet zich ook weer kunnen aanpassen.”

Kerncijfers voor de Nederlandse economie, basisraming	2020	2021	2022
Bbp-groei laat veerkracht zien (% groei)	-3,7	2,2	3,5
Werkloosheid piekt in 2022 (%)	3,8	4,4	4,7
Volgend jaar geen toename statische koopkracht (% groei)	2,4	0,7	-0,1
Aflopen steun doet begrotingstekort slinken (%bbp)	-4,3	-5,9	-1,7
Schuldquote daalt volgend jaar al (%bbp)	54,4	58,6	56,9

De corona-recessie drukt de loonstijging in 2021 en daarmee de toename van de koopkracht. De cao-loonstijging in de marktsector valt terug van 2,7% in 2020 naar 1,5% per jaar in 2021 en 2022. Door lastenverlichting is dit jaar nog sprake van een koopkrachtstijging, van 0,7%, al is die lager dan de 2,4% in 2020. Bij ongewijzigd beleid daalt de koopkracht volgend jaar met 0,1%. 

Het overheidstekort piekt dit jaar op bijna 6% bbp en neemt vervolgens door het aflopen van steunmaatregelen en de groei van belastinginkomsten af tot 1,7% bbp in 2022. De schuldquote neemt hierdoor volgend jaar al af, tot 57% bbp. 

Vanwege de grote onzekerheid zijn naast de basisraming een pessimistisch en een optimistisch scenario in de publicatie opgenomen. In het pessimistische scenario veroorzaken nieuwe coronavarianten, waartegen de huidige vaccinaties onvoldoende blijken te werken, in het najaar opnieuw een corona-uitbraak. Deze nieuwe uitbraak leidt weer tot extra voorzichtigheid bij huishoudens en nieuwe restricties, waardoor het bbp opnieuw afneemt en de werkloosheid nog verder oploopt. In het optimistische scenario zorgen positieve verwachtingen bij huishoudens en bedrijven voor een krachtiger herstel na het opheffen van de contactbeperkingen.

Economische groei volgende kabinetsperiode 2% per jaar

Naast het Centraal Economisch Plan 2021 is vandaag een actualisatie van de middellangetermijnverkenning gepubliceerd. Deze biedt een doorkijk naar 2022-2025 en kan worden gebruikt voor de doorrekening van het regeerakkoord. De bbp-groei is 2,0% per jaar in 2022-2025. Het overheidstekort loopt, op basis van ongewijzigd beleid, terug tot 1,0% bbp in 2025. Het houdbaarheidstekort, dat een indicatie geeft van de mate waarin lasten verschoven worden naar toekomstige generaties, is door de coronacrisis verslechterd en bedraagt  1,8% bbp.
CPB