Bay sıfır sorun

ABD’li Foreign Policy dergisi, “Dünyanın önde gelen 100 entelektüeli”nden biri ilan ettiği Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile uzun bir mülakat yaptı.

“Mr. Zero Problem” (Bay Sıfır Sorun) başlığını kullanıldığı mülakat sırasında Tahran mutabakatı ve İsrail ile krizini irdeleyen Davutoğlu´nun, kendisini en çok etkileyen düşünürlerin arasında Yunan Platon’u(Eflatun) sayması üzerine Foreign Policy, “Bir Yunan düşünürü zikreden bir Türk Dışişleri Bakanı” diyerek şaşkınlığını ifade etti.

Washington’da Salı günü düzenlenecek ödül töreni öncesi Katar’da Davutoğlu ile mülakat yapan Foreign Policy editörü Blake Hounshell’in, özellikle “yılın en dramatik gelişmelerinden biri” olarak nitelediği, Türkiye ve Brezilya’nın, İran ile nükleer programı konusunda vardığı mutabakata da ağırlık vermesi dikkat çekti.

Tahran anlaşmasına ilişkin olarak Türkiye ve Brezilya’ya yöneltilen eleştirilere dikkat çekilmesi üzerine Davutoğlu, her iki ülkenin BM Güvenlik Konseyi üyesi olduğunu, üye olurken de uluslararası topluma uluslar arası ilişkilerdeki gerginlikleri kaldırmak için yoğun çalışma sözünü verdiklerini, uranyum takası fikrinin de, Türkiye ve Brezilya girişiminden önce “P5+1” ile İran arasında görüşüldüğünü, uranyumun Türkiye’de depolanması önerildiğini kaydetti.

-“TAHRAN ANLAŞMASI İÇİN SEKİZ AY ÇOK YOĞUN ÇALIŞTIK”-

Davutoğlu, bu bağlamda müttefikleriyle danıştıklarını da belirterek, “Ve tümü mutabık oldu, İran da mutabık oldu ve böylece bu girişimi başlattık. Ve Brezilya ile Ekim’den Mayıs’a kadar süren, sekiz aylık yoğun bir diplomasi döneminde çok çalıştık. Sonunda İran, takas anlaşmasını kabul etti ve Tahran’da onu açıkladık” diye konuştu.

Bunun da sadece Türkiye ve Brezilya değil, aynı zamanda ABD Başkanı Barack Obama’nın “Angajman ve çok taraflılık politikasının başarısı” olduğunu kaydeden Davutoğlu, Başkan Obama’nın “angajman” politikasını terk ettiğini sanmadığını belirtirken de Obama’nın İran ile hala müzakere etmeye hazır olduklarını söylediğini anımsattı.

-“BENİ EFLATUN VE GANDİ DE ETKİLEDİ”-

Ahmet Davutoğlu’nun, düşüncelerini en çok kimin etkilediği sorulduğun da kendisini çok sayıda kişinin etkilediğini belirterek “Örneğin, Platon’un (Eflatun) , diyaloglarında idealler ve uygulama ile ilgili söyleyecek çok ilginç şeyleri var” karşılığına vermesine şaşıran Hounshell ise, “Bir Yunan düşünürü zikreden bir Türk Dışişleri Bakanı” ifadesini kullandı. Bunun üzerine Davutoğlu, söyle devam etti:

“Elbette çünkü bizim için o sadece bir Yunan düşünür değil; bizim düşünürümüz de zira 16’ncı yüzyılındaki Osmanlı bilginlerinin eserlerini okursanız görecekseniz ki bütün bu Yunan bilginler, ‘hocalarımız’ olarak hitap edilirdi. Yani bizim için onlar, tüm geleneklerin tarihini temsil ediyor ve değerleri, insanlık değerleridir.”
Kendisinin ayrıca Gandi gibi birçok liderden de etkilendiğini anlatan Davutoğlu, Gandi için “siyasi hedeflere ulaşmak için konvansiyonel olmayan yeni yöntemleri kullanmaya çalışan vizyon sahibi” nitelemesini yaparken de, “Barışı sağlamak için yaratıcı olunmalı” ifadesini de kullandı.

-“SIFIR SORUN POLİTİKASI ÜTOPİK DEĞİL, BİR REALİTE”-

Ahmet Davutoğlu, 2003 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanı olunca “komşularımızla sıfır sorunlarımız olmalı” dediğinde birçok kişinin kendisini “tipik ütopik bir akademisyen” olarak gördüğünü anımsatarak “Son sekiz yılda, Başbakan Erdoğan’ın liderliği ve siyasi istikrarının altında bunun ütopik bir fikir olmadığı kanıtlandı. Bu, bugün bir realite. Hiç kimse Türkiye ile herhangi bir komşusu arasında bir kriz beklemiyor” dedi.

Mülakat sırasında kitabı “Stratejik Derinlik”ten de söz eden Davutoğlu, teori ve uygulama arasındaki uyumluluğun kendisini şaşırttığını ancak uygulamadan daha çok öğrenildiğini söyledi.

-“BAĞDATLI GİBİ KONUŞUYOR”-

Bu bağlamda 2005 yılında Irak’taki siyasi sürece katkıda bulunmaya çalışırken çeşitli grupların katılımıyla düzenlenen bir toplantıda Bağdat’ın geçmişte nasıl uygarlıklar merkezi olduğunu vurguladığı konuşmasının sonunda çok yaşlı bir liderin kendisi için ders oluşturan sözler sarf ederek rakip bir gruba, “Bu beyefendiyi dinlemeliyiz çünkü bir Bağdatlı gibi konuşuyor” dediğini aktardı.

Dışişleri Bakanı, Türkiye-İsrail ilişkilerindeki krize dikkat çekilmesi üzerine Türkiye’nin arabuluculuk girişimleri sonucunda Suriye ile İsrail arasında doğrudan görüşmelerin başlatılmasına yakın olduğu bir sırada İsrail’in Gazze operasyonunu gerçekleştirdiğini anımsattı.

-“SIFIR SORUN POLİTİKASI GAZE’YE SESSİZ KALACAĞIMIZ DEMEK DEĞİL”-

Saldırının bölgede büyük bir kriz yarattığına, bin 500 insanın öldürüldüğüne işaret eden Davutoğlu, “Bölgemizde bir barış politikasını uygulamaya çalışıyoruz, sessiz kalamazdık” biçiminde konuştu.

Mavi Marmara baskınına da vurgu yapan Davutoğlu, “Şimdi, uluslararası sularda sivil bir filoya karşı bir saldırıya kim tolere edebilir” dedikten sonra “Sıfır sorun, diğer oyuncular, değerlerimize saygı gösterirse, mümkündür. Bu, tüm taraflarla iyi ilişkiler olsun diye sessiz kalacağımız anlamına gelmiyor” sözlerine ekledi.