Avro korkusu her yerde

Avro korkusu hızla yayılıyor. Avrupa’nın ortak para biriminin yakın gelecekte çözüleceğine dair beklentiler yeni boyutlar kazandı. Borç krizinin AB’nin ortak para biriminin yürürlükten kalkmasıyla sona ermesi halinde, bunun yıkıcı etkilerine karşı küresel dev sanayi şirketlerinin ve bankaların her gün yeni önlemler aldıkları ortaya çıktı. Bankalar “acil önlem” programları hazırlarken büyük sanayi ve ticaret şirketleri de “Avro Sonrası Dönem” için şimdiden çıkış yolları üzerinde çalışıyor.

Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’nın önde gelen merkez bankaları, finans kurumlarının yaşadığı “kredi sıkışmasına” karşı eşgüdümlü bir eylem planı uygulamaya başladı. Avrupa Merkez Bankası, Kanada, ABD, Japonya, İsviçre ve İngiltere merkez bankaları yönetimlerinin uluslararası piyasaları “ucuz paraya boğmakta kararlı olduklarını” gösteren bu çıkışın öncülerinden Avrupa Merkez Bankası, hafta içinde bir açıklama yayımlayarak “küresel finans sistemine likidite aktaracaklarını” bildirmişti. Bu önlemin amacı piyasalardaki gerilimleri azaltmak ve reel ekonomiyi desteklemek, özellikle Avrupa bankalarının dolar talebini karşılamak. Bu eylemin hafta sonuna doğru Almanya’nın en önemli borsa göstergesi Dax’ı yukarıya doğru hareketlendirdiği gözlendi. Avr da dolar karşısında değer kazandı.

Financial Times Deutschland gazetesinde yayımlanan ayrıntılı bir analizde, özellikle piyasalarda bir kredi eksikliği yaşandığı ve bunun derinleşmesinden korkulduğu belirtildi. “Kredi sıkışmasını”, Avrupa’daki devlet borçları krizine ve bankalara yönelik yeni özsermaye yönetmeliğine bağlayan analizde, bankalara taze para sağlanmasının şart olduğu kaydedildi. Analizde, bankaların nakit sıkıntısı nedeniyle birbirlerine de kredi açmadığı hatırlatıldı.

Çöküş planları hazır

Uluslararası dev şirketler de Avro bölgesinin parçalanması olasılığına karşı yeni senaryolar üzerinde çalışıyor. “Financial Times” gazetesine göre, dev şirketler, Avro’nun çökmesi halinde alacakları önlemleri programlaştırmaya başladı. Reel ekonominin de Avro düzeninin çökmesi halinde büyük darbe alacağına dikkat çekilen haberlere göre dünya devleri Avrupa’nın, giderek derinleşen bu borç krizinin altından kalkacağına inanmıyor. Etkili İngiliz gazetesi, küresel boyutlarda etkinlikte bulunan şirket yöneticileriyle yapılan görüşmeleri özetlerken yönetim katlarında bir alarm yaşandığını öne çıkardı. Yunanistan’ın geçen haftalarda Avro bölgesinden ayrılacağına yönelik Merkel ve Sarkozy’nin açıklamalarının, şirket yönetim katlarında “Bu para bölgesi parçalanabilir” duygusuna sebep olduğu savunuldu. Dünyanın en büyük içecek şirketi Diaego’nun yöneticilerinden Andre Morgan, gazeteye yaptığı açıklamada, “Avro’dan ayrılan ülkeler yeni paralarının değerini düşürecektir. Bu da ithal ürünlerin pahalılaşması anlamına gelecektir” dedi.

Alman devi Siemens, gelişmeleri önceden görerek geçen yıl kendi bankasını kurdu. Siemens Avro krizinin sertleşmesine karşı yeni önlemler üzerinde çalışıyor. Şirket kendi bankası üzerinden AMB’ye doğrudan para yatırabiliyor.

Öte yandan Almanya’nın önde gelen iktisatçılarından ve sendikalara yakın etkili araştırma kuruluşu IMK’nin Başkanı Prof. Dr. Gustav Horn, Avro’nun eğer büyük bir değişiklik olmazsa, önünde 3 ile 6 ay arası bir ömür olduğunu ileri sürdü. Keynes yanlısı görüşleriyle ünlü araştırmacı, Handelsblatt gazetesine yaptığı açıklamalarda karamsar bir tablo çizdi. “Elbette bu parayı kurtarmak ve Avro borç krizini aşmak mümkün de olabilir” diyen Prof. Horn, krizdeki ülkelerin tahvillerine uygulanan yüksek faizlerin indirilmesini istedi. Bunun enflasyonu azdıracağı itirazlarını gerçekçi bulmayan Horn, IMF’yi de gelişmelere müdahale etmeye çağırdı. Prof. Horn, “Bu durumda da elbette ABD, Japonya ve Çin’in Avrupa’daki iktisat politikaları üzerindeki etkisi önemli ölçüde artacaktır” diye konuştu.

DEV ŞİRKETLER ALARMDA

Avrupa’nın bir yıkımın eşiğinde olduğu ve ortak para birimi Avro’nun yürürlükten kalkacağı endişeleriyle, küresel dev sanayi şirketlerinin ve bankaların her gün yeni önlemler aldıkları ortaya çıktı. Bankalar “acil önlem” programları hazırlarken büyük sanayi ve ticaret şirketleri de “Avro Sonrası Dönem” için şimdiden çıkış yolları üzerinde çalışıyor. Avro’nun çökmesi halinde reel ekonomi büyük darbe alacak.

Ya iflas ya yıkım

Avrupa’nın bir yıkımın eşiğinde olduğunu Financial Times’ın etkili köşe yazarlarından Wolfgang Münchau da kabul etti. Bu sonuçtan özellikle Angela Merkel’in sorumlu olduğunu savunan Brükselli gazeteci, “Avro’nun makul ölçülerde bir faturayla kurtarılması şansı kaçmış bulunuyor. Özellikle Almanya Başbakanı Merkel’in tereddütleri bu krizi derinleştirdi. Şimdi önünde iki siyasal seçenek var. Ya iflas ya da yıkım” diye yazdı. Münchau, Avro’nun çökmesinin yüksek bir faturaya neden olacağını ve bu yüzden Almanya için de yıkıcı etkilerde bulunacağını ileri sürdü. Der Spiegel’in internet sitesinde bir analiz yayımlayan Münchau, er ya da geç bir çöküşün gerçekleşeceğini savundu. Wolfgang Münchau, şu değerlendirmelerde bulundu: “Finans piyasalarının büyük bölümü artık işlemiyor. Devlet tahvilleri piyasası hemen hemen tümüyle çöktü. Bankalar da yeniden Avrupa Merkez Bankası’ndan damlayan paraya bağımlılar. Bir başka neden de belirtileri ortaya çıkan resesyon. Çökmenin mekanizması klasik bankaya hücum olayıdır. Bazı ülkelerde bankalara hücum başladı bile. Güney Avrupa’da bilgi alanlar paralarını Yunan, İspanyol veya İtalyan kuruluşlarına yatırmıyorlar. Avro’nun çökmesi halinde Alman ve Fransız bankaları, sigortaları çöker. Uluslararası finans sistemi de kalp krizi geçirecektir. 9 Aralık’taki Avro Zirvesi’nden Merkel tarihe Avro’nun kurtarıcısı olarak mı yoksa mezar kazıcısı olarak mı geçecek, belli değil.”

 
Kaynak: Cumhuriyet