Eşim ve oğlumun birkaç kemiğini toprağa vereceğim

VESNA BESİÇ/LEJLA BIOGRADLİJA - Avrupa'da, 2. Dünya Savaşı'nın sonra yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen Srebrenitsa soykırımının yıl dönümü olan 11 Temmuz'da yapılacak anma törenlerinde toprağa verilecek kurbanlar arasında Hazim ve babası Hasan Mehmedovic de bulunuyor.

Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Sırp birlikler tarafından işgal edilerek 8 binden fazla Boşnağın öldürüldüğü soykırımın 22'nci yılında, Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenecek cenaze töreninde bu yıl 71 kurban toprağa verilecek.

Öldürüldüğünde 22 yaşında olan Hazim ve babası da bu kurbanlardan sadece ikisi.

Hazim'in annesi Hurija Mehmedovic, yıllardır yüreğini yakmaya devam eden acısını ve iki kızıyla 1995'te "güvenli bölge"ye nasıl ulaştığını AA muhabirine anlattı.

Sevdiklerinin en azından kemiklerini bulma umuduyla Bosna Hersek'ten hiç ayrılmadığını söyleyen Mehmedovic, "Srebrenitsa'da bir benzin istasyonu vardı, eşim ve oğlumu en son orda gördüm. 10 Temmuz günüydü. Erkeklerin orman yolundan kadınların ise başka yoldan devam edeceğini söylediler." dedi.

Mehmedovic, aklına "en kötüsünü" getirmemeye çalıştığını belirterek, eşi ve oğlundan yıllardır haber beklediğini ve en sonunda kemiklerini aramaya başladığını aktardı.

- "Eşim ve oğlumun birkaç kemiğini toprağa vereceğim"

Mehmedovic, orman yolundan giden akrabalarından bazılarının sağ döndüğünü ifade ederek, "Eşimi ve oğlumu sağ gördüğünü söyleyenler oldu. Daha sonra oğlumun Kravica'da öldürüldüğünü öğrendim. Cesedi ise önce Glogov'a, sonra da kemiklerinin bulunduğu Zeleni Jadar'a taşınmış." diye konuştu.

Toplu mezarların açılmaya başlandığı 1996'da televizyondaki görüntülerde oğlunun çorap ve ayakkabısını gördüğünü dile getiren Mehmedovic, oğlu ve eşinin kimlik tespitinin ise 2007'de yapıldığını ancak toprağa verebilmek için daha çok kemik sayısına ulaşmayı beklediğini gözyaşlarıyla anlattı.

Aradan yıllar geçmesine rağmen sevdiklerinin tüm kemiklerine ulaşamadığını vurgulayan Mehmedovic, "Eşime ait iki kemik var, diz ve kalça kemikleri. Sadece bunları bulabildiler. Oğlumun ise sol tarafına ait kemikler bulundu. Eşim ve oğlumun birkaç kemiğini toprağa vereceğim. Hala inanamıyorum." ifadelerini kullandı.

Anne Mehmedovic, eşi ve oğluna ait kemiklerin tamamlanması durumunda huzura kavuşabileceğinin altını çizerek, "Cesetlerini keşke tam oldukları 1996 ya da 1997'de bulabilseydim ama insan işte... Yaşadıklarını düşünüyordum. Canlı canlı veda etmiştik." dedi.

Sevdiklerinin canlı veya ölü ortaya çıkması için yıllardır beklediğini kaydeden Mehmedovic, "Bekledim... Yaşasalardı mutlu olacaktım ama şimdi ölülerini toprağa vereceğim. Kader böyleymiş. Çok zor. Umut insanı bir şekilde ayakta tutuyor." diye konuştu.

- Srebrenitsa'da 8 binden fazla Boşnak katledildi

Bu arada, Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, Tuzla Adli Tıp Kurumunda bekletilen kurban cenazelerinden kimlik tespiti tamamlanarak 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verilecek sayının 70'den 71'e yükseldiği ifade edilmişti.

Bu yıl toprağa verilecek kurbanlardan 7'sinin öldürüldüğünde 18 yaşından küçük olduğu belirtilen açıklamada, defnedilecek kurbanlardan en gencinin katledildiğinde 15 yaşında olan Damir Suljic, en yaşlısının ise 72'sinde öldürülen Alija Salihovic olduğu bildirilmişti.

Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Sırp birlikleri tarafından işgal edilmesinin ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edilmişti.

Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, 8 binden fazla Boşnak erkeği ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda katletmiş ve kurbanları toplu mezarlara gömmüştü.

Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.

Srebrenitsa soykırımının yıl dönümü 11 Temmuz'da her yıl toplu cenaze ve anma törenlerinin düzenlendiği Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toplam 6 bin 504 kurbanın mezarı bulunuyor.